مطابقى، شك را از كثير الشك نفى مى كند، و بر ادله اى كه احكام را بر مشكوك اثبات مى كند، حاكم است.
اين تمسك را در سخنان برخى ديگر از بزرگان، مانند سيد محمدصادق روحانى ملاحظه كرديم كه مى گويد:
... مثلاً اگر فرموده امام(ع) «لا شك لكثير الشك» همراه با ادله شكوك بررسى شود، گاهى واقع در نظر گرفته مى شود و گاه مدلول عنوانى به ما هو مدلول. در صورت نخست، ناسازگارى ثابت است و در صورت دوم، چون زبان آن، نفى موضوع است، ميان آن، و آنچه دربردارنده اثبات حكم در صورت وجود موضوع است، ناسازگارى وجود ندارد. ^۱
بنابر آنچه در آغاز مقاله گفتيم، اين نمونه ها آشكارا نشان مى دهد كه سخن را گاه بر پايه همانند اين عبارت ها استوار كرده اند و در استدلال به الفاظ آنها استناد جسته اند.
هنگام بررسى منبع اين دو عبارت، در مجموعه هاى روايى و جز آن، هيچ نشانه اى از آن دو نيافتيم، و دريافتيم كه كتاب هايى كه به تازگى تحقيق شده، در تخريج عبارت دوم، به يك باب از وسائل ارجاع مى دهند؛ بدون آنكه به حديث معينى اشاره كنند و آن، باب شانزده از ابواب الخلل الواقع فى الصلاة ^۲ است.
همچنين دريافتيم كه محققان برخى از آن كتاب ها بر نيافتن حديث با اين الفاظ تصريح كرده اند؛ از آن جمله، رحمتى اراكى، يكى از محققان كتاب فوائد الاصول. اراكى به هنگام پرداختن به تخريج اين عبارت گفته است:
هرچه جست و جو كرديم، در روايات باب، حديثى با اين عبارت نيافتيم. و اين است متن آنچه در وسائل آورده است:
«اذا كثر عليك السهو فامض على صلاتك» و «لا سهو على من اقرّ على نفسه بسهو». (ر. ك: وسائل الشيعة، باب شانزدهم از ابوباب الخلل الواقع فى الصلاة). ^۳
و در جاى ديگر گفته است:
پوشيده نماند كه اين دو تعبير هم عين آن چيزى نيست كه از امام معصوم(ع) نقل كرده است (ر. ك: وسائل الشيعة، ابواب الخلل، باب 16 و 14). ^۴
بلكه بزرگانى آشكارا حديث بودن اين عبارت را نفى كرده اند؛ چنان كه در كلمات آيه الله