نقد و بررسي قواعد وضع شناسي در « المنار » ابن قيم (2) - صفحه 126

ب. بررسى و نقد مصاديق

آب درمانى

حديث «نمك درمان هفتاد بيمارى است»، مصداقى عرضه شده توسط ابن قيم در اين زمينه است. وى بايد قبل از ثبوت، به احتمالات ذيل پاسخ دهد:
ـ اگر علم، امروز يا فردا، با تجزيه و تحليلِ نمك، سودمندى آن را به عنوان داور تجويز كرده و تعداد بيمارى هايى را كه مستقيماً يا در ارتباط با آن درمان مى پذيرند، در ميان بيمارى هاى بى شمارى كه در آينده شايد تعداد آن به ميليارد برسد، هفتادتا شود، چه اشكالى پى مى آيد.
ـ آيا آب درمانى ـ كه امروز اصل مسلم طبّى و قاعده اى علمى است و تا ديروز اگر كسى از آن سخن مى گفت، از دريچه چنين قضاوتى تمسخر برانگيز محسوب مى شد ـ مصداقى عليه اين مدعا نيست؟

يك بام و دو هوا؛ بررسى «حديث پنجم»

عجيب اين است كه وى حديث «هر كس خروسى در منزل داشته باشد، از شر شيطان و سِحر در امان خواهد بود» ۱ را به خاطر طعنه آميز بودن و ناهنجارى معنا، موضوع مى شمارد، ولى در صفحه بعد، درباره حديث «اگر صداى خروسى شنيديد، از خداوند طلب فضل و مرحمت كنيد؛ زيرا ملك و فرشته اى ديده، و اگر صداى حمارى شنيديد، از شر شيطان به خدا پناه ببريد؛ زيرا شيطانى ديده است» ۲ مى گويد: «حديث صحيحى است»، و در تعليل، جز درج حديث در صحيحين سخن ديگرى به ميان نمى آورد.

بررسى و نقد قاعده چهارم ؛ عرضه حديث بر حديث

بحثى مستوفى در اين زمينه در بخش مقايسه، مطرح خواهد شد.

بررسى و نقد قاعده پنجم؛ «كتمان واقعه اى عمومى»

قاعده پنجم ۳ عقلانى نيست كه پيامبر(ص) كارى مهم و اساسى را در مقابل ديدگان حاضران انجام دهند، و همه نيز شاهد ماجرا باشند، اما همگى تبانى نموده و از نقل و بازگويى آن سرباز زنند.
ذيل اين قاعده ،به جريان بازگشت پيامبر(ص) از «حجة الوداع» و «غدير خم» و اعلام ولايت على(ع) اشاره مى كند.

1.همان، ص ۵۵ ؛ المصنوع، ج ۴۶.

2.المنار، ص ۵۶ به نقل از صحيح البخارى، ج ۶، ص ۲۵۱ ؛ صحيح مسلم، ج ۱۷، ص ۴۶ ؛ ر. ك: سيرى در صحيحين.

3.المنار، ص ۵۷.

صفحه از 143