نقد و بررسى قاعده يازدهم؛ خضر و كيفيت زندگانى او

وى ذيل قاعده يازدهم ^۱ كليه احاديثى را كه متضمن يادى از «خضر» بوده و به تشريح چگونگى زنده ماندنش اشاره دارد، دروغ دانسته و تصريح مى كند، حتى يك حديث صحيح در اين زمينه وجود ندارد.

1. استبعاد راه به جايى نمى برد

در همين رابطه سه مثال عرضه كرده و از خود هيچ دليل مستقلى ارائه نداده، صرفاً به بازگويى دلايل عرضه شده توسط «ابراهيم الحربى»، «بخارى»، «ابن تيمية» و... بسنده مى كند.

2. بررسى «حديث دهم»

اولين حديثى كه با همين قاعده آن را موضوع اعلام مى كند، اين است:
پيامبر(ص) در مسجد بودند، از پشت سر خويش صدايى شنيدند وقتى برگشتند، ناگهان با «خضر» مواجه شدند. ^۲

3. ملائكه هم ديده مى شوند

طبق معمول، چون دقيقاً علت موضوع دانستن حديث بيان نشده، احتمالاتى را در نظر گرفته، در ظلّ آن به نقد و بررسى مى نشينيم.
الف. در مورد بدن «خضر» دو احتمال وجود دارد: اوّل، قابل رو?ت باشد. دوم، قابل رو?ت نباشد. احتمال اوّل، يعنى قابل رو?ت بودن در اينجا مورد بحث نيست؛ لذا كأن لم يكن تلقى مى شود.
به نظر مى رسد عامل اصلى در موضوع دانستن حديث، شق دوم، يعنى غيرقابل رو?ت بودن «خضر» باشد.
«خضر» قاعدتاً يك موجود بوده، از سه حالت انسان، ملك و جن بيرون نيست. بديهى است اگر انسان باشد، قابل رو?ت بوده، ديدن او استبعادى ندارد. اگر ملك باشد، نيز ديدن او استبعادى ندارد، ^۳ و حتى قوم كافر لوط نيز ملائكه ^۴ را ديده اند.