كه به جايگاه حديثى ابان داشته است.
6. نظر شعبه نسبت به ابان چنان منفى است كه به گفته خودش، اگر پاره اى از ملاحظات در ميان نمى بود، حتّى بر جنازه ابان نماز نمى گزارد. ^۱
7. شعبه سماع حديث را از ابان بن ابى عياش چنان ناپسند مى شمرد ^۲ كه نوشيدن ادرار دراز گوش و سيراب (اشباع) شدن از چنين نوشابه اى را بر شنيدن حديث از ابان بن ابى عياش ترجيح مى داده و از آن، دوست تر مى داشته است: «لأن أشرب من بول حمار حتى أروَى أحبِّ إلي من أن أقول: حدَّثَنا أبان بن أبي عيّاش». ^۳
8. شعبه از اين بسى فراتر رفته، زيرا درستى نگاهش را با اطمينان فزون ترى دريافته است. او روايت حديث از ابان را بسيار زشت و گناهى چنان بزرگ مى ديده كه زنا كردن را از آن بهتر مى دانسته است: «لأن يزنى الرجل خيرُ مِن اَن يَروى عن أبان». ^۴
9. هرچه مى گذشت تيغ نقد شعبه تيزتر و حمله هاى او به ابان بن ابى عياش سهمگين تر مى شد. اين بار او روايت از ابان را چندان ناخوشايند يافته كه ارتكاب هفتاد گناه كبيره را از آن محبوب تر خوانده است. ^۵
10. چند بار شفيعان به پايمردى برمى خيزند تا از شعبه بخواهند دست از ابان دارد. حماد بن زيد و عباد بن عباد نزد شعبه مى روند و چنين تقاضايى را با او در ميان مى گذارند و صراحتاً از وى مى خواهند كه درباره ابان بن ابى عياش لب فرو بندد و خاموشى گزيند. روز بعد، شعبه به آن دو مى گويد: «درباره سخنان انديشه كردم و به اين نتيجه رسيدم كه در اين قضيه نمى توانم سكوت كنم». ^۶ در روايتى ديگر ـ كه احتمال دارد ناظر به ماجراى جداگانه اى باشد ـ حماد بن زيد به همراه كسى يا كسانى با شعبه سخن گفته اند و از او خواسته اند كه از ابان بن ابى عياش به خاطر سنّ و خانواده اش دست بدارد؛ شعبه قول مى دهد كه چنين كند؛ پس از آن در تشييع جنازه اى همديگر را مى بينند و شعبه از دور حماد بن زيد را با كنيه اش (ابو اسماعيل) صدا مى زند و به او مى گويد كه من حرفم را پس مى گيرم، زيرا در اين زمينه سكوت را روا نمى دانم. قضيه، قضيؤ?دين است و شوخى بردار نيست. ^۷