7. صاحب نظرانى كه كتاب سليم را مجعول دانسته اند، در خودِ كتاب، نشانه هاى قطعى و صريحى بر اين امر يافته اند؛ مثلاً در كتاب آمده كه محمّد بن ابى بكر ـ كه در سن شيرخوارگى بوده ـ در هنگام مرگ پدرش، او را نصيحت كرده ^۱ يا خبرى در آن كه مى گويد امامان شيعه سيزده تن بوده اند. ^۲
8. اين مسائل سبب شد كه بعضى از صاحب نظران ژرف انديش و دقيق النظر، كتاب سليم را ضعيف ارزيابى كنند ^۳ و نظر مشهور را ـكه همانا ضعيف بودن كتاب است ـ اعلام دارند ^۴ و در نهايت، آن را به عنوان كتابى بسيار ضعيف معرّفى نمايند. ^۵
9. يكى از اسباب مهم احراز صحّت استناد يك اثر، به پديدآورنده آن ـكه موجب اعتماد و اطمينان خاطر ناظران است ـ وجود هماهنگى و عدم اختلاف ميان نسخه هاى متعدد آن اثر و متفاوت و مضطرب نبودن آن نسخه هاست. على رغم اين اصل مهم، در كتاب سليم بن قيس اختلاف نسخه اى وجود دارد كه به شماره درنيايد. ^۶
10. يكى ديگر از اسباب اعتبار يك كتاب، روايت و نقل آن از طرق متعدد و مختلف است و بهترين حالت، وقتى است كه به درجه تواتر برسد. برعكس، اگر كتابى فقط از «يك ـ دو طريق محدود» نقل شده باشد، بدترين حالت براى اعتبار آن كتاب است. بنابراين، «كتاب يا متواتر است همچون كتاب هاى الكافى و التهذيب و يا با خبر واحد روايت شده است، همچون كتاب سليم بن قيس هلالى» ^۷ و تمام آنچه در اين كتاب است، حديث واحد و ضعيف است و به چند مرتبه نقل كردن [وقتى سند متعدد و طرق روايت مختلف نباشد] متعدد يا قوى نمى شود. ^۸
11. كتاب سليم تقريباً در اواخر حكومت بنى اميه جعل شده است؛ زمانى كه شمار خلفاى ستمگر هنوز از دوازده تجاوز نكرده بود؛ زيرا در كتاب سليم آمده است كه خلفاى ستمگر غاصب اموى، دوازده تن خواهند بود و پس از اين تعداد، حق به اهلش باز مى گردد، اما خلفاى اموى از دوازده تجاوز كردند و حق به اهلش باز نگشت. ^۹ با توجّه به خلافت بنى عبّاس ـكه آغازش با سقوط امويان به سال 132ق، بود و سال مرگ ابان بن ابى عياش كه به سال