نتايج

1. در طرق همه رواياتى كه به سليم به قيس يا به كتاب سليم منتهى مى شوند، ابان به ابى عيّاش قرار گرفته است و اين روايات توسّط او به سليم و كتابش وصل مى شوند. بنابراين، «راوى كتاب سليم بن قيس» يا «تنها راوى سليم و كتاب سليم» تعبير مناسبى براى ياد كردن از ابان است.
2. ابان بن ابى عيّاش از نظر موقعيت علمى ـ اجتماعى، در جايگاه يك تابعى، محدّث، عالم و فقيه قرار داشته است.
3. برخى، از ابان بن ابى عياش به جهات مذكور و به جهت پاره اى خصوصيت ها و رفتارهاى فردى و اجتماعى مثبت، به نيكى ياد كرده اند.
4. شخصيّت علمى روايى ابان بن ابى عيّاش، بر دست حديث پژوهان، رجال شناسان و ناقدان اهل فنّ، با موازين (ترازوهاى) جرح و تعديل (موضوع علم رجال حديث) وزن شده و مورد سنجش و ارزيابى دقيق قرار گرفته است.
5. صاحب نظران علم حديث و رجال آن، با الفاظ مختلف ـكه جميع مراتب قدْح و جرح (خفيف، متوسط و شديد) را شامل مى شودـ ابان بن ابى عياش را قدح و جرح نموده اند؛ الفاظى چون: «ساقط»، «ليس بثقه»، «لا يُلتَفت إليه»، «متروك الحديث» و «ضعيف جِدّاً (بسيار ضعيف».
6. راوى كتاب سليم، به «دروغگويى در امر حديث» و «نسبت دروغ دادن به رسول خدا(ع» ـ كه بر مراتب شديد جرح دلالت دارند ـ متهم شده است. اين اتهام از سوى يكى از صاحب نظران بزرگ و موثق در امر حديث و رجال، به ابان وارد شده است.
7. ابان، هيچ گاه خود را متهم نمى ساخته و همچنان به شيوه ناصواب خود ادامه مى داده؛ امرى كه نشان دهنده روحيه تكبّر و حق ناپذيرى او على رغم علم و فقه و صلاح ظاهرى است. اين مسائل سبب شد تا جمعى از صاحب نظران، نقل روايت از ابان را به كلّى ترك و تحريم نمايند.
8. از ديرباز، در ميان صاحب نظران حديث و نقّادان رجال شيعه، اين نظر وجود داشته كه «كتاب سليم بن قيس هلالى» دست آورد جعل و حديث سازى يگانه راوى آن ابان بن ابى عياش است و جاعل ـ يا لااقل متهم رديف اوّل جعل آن ـ ابان است.
9. از آن جا كه ميان اثر و پديد آورنده اش تناسب وجود دارد و «سَبْك هر كس خود اوست»، كتاب سليم بن قيس، مانند جاعلش، ضعيف، آفت زده و عيبناك است. اين امر، دليلى ديگر بر ضعف و جرح ابان بن ابى عياش و ضعف هاى او هم به نوبه خود، دليلى بر بى اعتبار بودن اين كتاب است.