سند و يا متن، تحريف شده اند و از جمله، حديث منقول از امام باقر(ع) است در بحث توحيد كه حضرت در ضمن حديث مى فرمايد: «لعل النمل الصغار يتوهّم أن للّه تعالى زبانيين». زبانى، شاخك مورچه را مى گويند؛ ولى اين كلمه تحريف شده است به زبانيتين ^۱ (و زبانيه به فرشتگان عذاب مى گويند).

احاديث مصحّف

ميرداماد مى فرمايد كه تصحيف بر دو قسم است:
1) محسوس لفظى؛
2) معقول معنوى.
محسوس لفظى نيز به دو قسم:
1) از طريق تصحيف بصرى؛
2) از طريق تصحيف سمعى.
وى سپس تصحيفات متعددى را در اين زمينه ذكر مى كند. نخست، تصحيفاتى را كه از طريق بصر در اسناد و بعد در متن صورت پذيرفته ياد مى كند و بعد به تصحيفاتى مى پردازد كه از ناحيه سمع در اسناد و متن، اتفاق افتاده است.
بعد از بيان تصحيفات محسوس لفظى به بحث از معقول معنوى مى پردازد و مى فرمايد كه منظور، آن تصحيفاتى است كه در معنا تحقق پيدا كرده است؛ يعنى لفظ حديث را به همان نحو كه وارد شده، ذكر مى كنند؛ ولى معنايى كه بيان مى شود، مطابق منظور گوينده نيست. وى در جمله احاديثى كه دچار تحريف معنوى شده اند، حديث منزلت را ذكر مى كند. بعد به تصحيفاتى كه در عصر خود ميرداماد اتفاق افتاده، چه در لفظ و چه در معنا مى پردازد؛ از جمله اين تصحيفات آن است كه در زيارت عاشورا اتفاق افتاده است كه كلمه «تايعت» در جمله «اللّهمّ العن العصابة الّتى جاهدت الحسين ـ عليه السلام ـ و شايعت و بايعت و تايعت على قتله» را به «تابعت»