آگاه، يقين مى كند كه اينها ساختگى هستند؛ اگرچه كرامت اوليا فى حد نفسه ممكن است).
مؤلف، در ادامه اين بخش، ديدگاه عده اى از متفكران اهل سنّت را در اين باب يادآور مى شود؛ از بيضاوى شارح كتاب «منهاج الأصول» نقل مى كند كه حديث «اقتدوا بالذين من بعدى أبوبكر و عمر» ساختگى است و همچنين از طيبى نقل مى كند كه به نوح بن ابى مريم گفته شد «اين احاديثى كه درباره فضائل سوره ها به ابن عباس نسبت مى دهى، در بين خود اصحاب ابن عباس وجود ندارد». او جواب داد: «چون ديدم مردم از قرآن روى گردانده اند و به فقه ابو حنيفه روى آورده اند، اين احاديث را ساختم».
ابن حيان درباره ابو عصمه مى گويد كه «جمع كل شىء الا الصدق» و همچنين از ابو مهدى نقل مى كند كه به مسيرة بن عبد ربه گفت «اين احاديث را از كجا آورده اى كه هر كسى فلان سوره را بخواند، اين مقدار ثواب مى برد؟». او پاسخ داد: «آنها را جعل كردم تا مردم را بدان سوره ها ترغيب كنم».
وهمچنين، كسى از مؤمل بن اسماعيل پرسيد كه فلان روايت را از چه كسى نقل مى كند. پاسخ داد كه از فلان شيخ. سائل، از آن شيخ پرسيد كه از چه كسى نقل مى كند… و به همين ترتيب ادامه داد تا به آخرين شيخ. از او پرسيد كه از چه كسى نقل مى كند. او دست سائل را گرفت و به درون منزلى برد كه عده اى از متصوفه در آنجا بودند و اشاره كرد كه از اين شيخ نقل مى كنم. سائل، از شيخ صوفى پرسيد كه وى از كجا اين روايت را نقل مى كند؛ پاسخ داد كه «ما ديديم مردم از قرآن روى گردان شده اند؛ لذا احاديثى را ساختيم تا دلهاى مردم را متوجه قرآن كنيم».
به دنبال اين مطالب، مؤلف، اشكال را متوجّه عده اى از مفسران (نظير واحدى، ثعلبى و زمخشرى) مى كند كه اين روايات ساختگى را در تفسيرهاى خويش آورده اند و توجهى به هشدار دانشمندانى كه گفته بودند اين احاديث ساختگى است، نكرده اند.
2) دومين قسمت از احاديث ساختگى، احاديثى است كه جهت نزديك شدن به حاكمان ساخته شد. نقل مى كنند كه غياث بن ابراهيم در حضور مهدى عباسى بود. مهدى