امام خميني و فقه الحديث - صفحه 243

عصا مى زند . آيا بايد كُشنده را به ولىّ كشته شده سپرد تا وى را بكُشد . حضرت فرمود : قاتل را در اختيار اولياى مقتول مى گذارند ؛ اما نبايد گذاشت هر گونه خواستند ، او را بكُشند . بايد او را با ضربه شمشير مجازات كنند .

امام خمينى در «تحرير الوسيلة» از فتواى مشهور ، عدول كرده و قصاص با ابزار مدرن (مانند : تفنگ و صندلى برقى) را نيز جايز مى شمرد :
لايجوز الاستيفاء في النفس والطرف بالآلة الكالّة و ما يوجب تعذيباً زائداً على ما ضرب بالسيف ، مثل أن يقطع بالمنشار و نحوه ، ولو فعل أثِمَ و عُزِّر ، لكن لا شيء عليه ولا يقتص إلا بالسيف و نحوه . و لايبعد الجواز بما هو أسهل من السيف ، كالبندقة على المخّ ، بل وبالاتصال بالقوة الكهربائية . ۱
قصاص نفس و اعضا ، با ابزار كُند و هرآنچه آزار آن بيش از ضربه شمشير باشد ، به سان ارّه و مانند آن ، جايز نيست و اگر كسى چنين كرد ، گناهكار است و بايد تعزير شود ؛ ولى جريمه اى بر او نيست . قصاص ، تنها بايد با شمشير و مانند آن انجام پذيرد . البته بعيد نيست كه بتوان با ابزار كُشنده اى ، آسان تر از شمشير (مانند تفنگ و صندلى برقى) ، قصاص كرد .

هفت . توجه به تحولات زمانى و مكانى در فهم حديث

ترديدى نيست كه در حوزه زندگى ، بخش هايى با دگرگونى و تحول همراه است . بسيارى از ابزارها ، شكل ها و قالب ها در طول زمان ، دگرگون مى شوند و شكل گذشته خود را از دست مى دهند . در اين گونه موارد ، احكام و دستورهاى دينى نيز از كلّيت و انعطافى برخوردارند تا بتوانند نقش هدايتى خود را ايفا كنند . جمود بر شكل و ابزارى خاص ، به ناتوانى دين در اداره زندگى مى انجامد آنان كه سراغ نصوص (متون) دينى مى روند ، بايد از اين نكته غفلت نورزند ؛ وگرنه دچار لغزش و انحراف مى گردند . امام خمينى بر اين امر ، واقف بود و در فهم احاديث ، بر آن اصرار

1.تحريرالوسيلة ، ج۲ ، ص۵۳۵ .

صفحه از 246