معتزله و تشیع هردو قائل به اختیار برای انسان هستند اما در معنای «اختیار» اختلاف دیدگاه دارند.
بيشتر معتزله مى گويند : خداوند به توانايى بر چيزى كه بندگان او بر آن توانا هستند، موصوف نمى گردد؛ زيرا مُحال است كه مقدور واحدى براى دو قادر باشد. از اين سخن معتزله، لازم مى آيد كه خداى سبحان در محدوده توانايى انسان، ناتوان باشد و اين، همان معناى تفويض (واگذارى) باطل است. در مقابل اين سخن، در احاديث اهل بيت عليهم السلام آمده كه خداى متعال، گو اين كه بندگانش را بر افعال اختيارى شان توانا ساخته، به اعتبار اين كه وجود اين توانايى از شروط تكليف است، امّا خود بر توانايى ايشان سلطه دارد؛ زيرا اين قدرت، در طول قدرت خداست.
