هـ)فصول بحث

براى آنكه بحث, شكل منظّم ترى به خود بگيرد, آن را طيّ فصول زير مرتّب مى نماييم و در هر فصل, نظر امام(ره) را در موارد مختلفْ بيان مى كنيم: 1) كليات, 2)توثيقات خاص, 3) توثيقات عامّ, 4) كتب, 5) اشخاص.

فصل اوّل: كلّيات

منظور از كلّيات, يا مبادى رجالى است كه در فصلهاى آينده نمى گنجد و يا مراد, بحثهاى درايه اى است كه به نحوى در علم رجال, تأثير مى گذارد.

الف) نياز به علم رجال

يكى از بحثهايى كه معمولاً در مقدمه كتب رجالى مطرح مى شود, اثبات نياز به علم رجال است كه در آن با ادلّه مختلف, اين نياز را ثابت كرده, به شبهات مخالفان, پاسخ مى دهند. ^۱
مخالفان اين مطلب, اخباريان هستند كه با ادّعاهايى همچون قطعيّت صدور اخبار كتب اربعه, اين نياز را منتفى مى دانند و در مقابل آنها, بيشتر اصوليان قرار دارند كه اين ادّعاها را رد كرده, با ادلّه اى نياز به علم رجال را اثبات مى كنند; گرچه عملاً بسيارى از آنها فرصت غور در مسائل رجالى را پيدا نمى كنند.
امام(ره) نيز در اينجا مشى اصولى دارد و به گونه اى كلّى و بدون استدلال, اين نياز را اين چنين بيان مى كند:
و منها [أى من شرائط الاجتهاد] علم الرجال بمقدار يحتاج اليه فى تشخيص الروايات, ولو بالكتب المعدّة له حال الاستنباط و ما قيل من عدم الاحتياج اليه