تفسير ابو جارود - صفحه 63

در مصدریابی روایات منقول از ابو جارود ـ چه در میان روایات تفسیری و چه غیر تفسیری ـ دیده می‏شود که شمار چشمگیری از آن‌ها توسط دیگر اصحاب ائمه علیه السلام نیز نقل شده است و این خود می‏تواند شاهدی بر اعتماد بر روایات او باشد.
بنا بر آن چه گذشت، کمترین نتیجه آن که ابو جارود به لحاظ روایی توثیق شده است و اما این که آیا می‏توان به انحراف مذهب او معتقد شد و بر فرض درستی نسبت انحراف مذهب، بعدها توبه کرده و مورد اعتماد اصحاب واقع شده است، و یا اعتماد اصحاب تنها به خاطر وثاقت روایی او بوده است، امری است که نمی توان با صراحت آن را اثبات کرد.

مذهب و گرایش اعتقادی ابو جارود

ابو جارود از شیعیان اهل بیت علیهم السلام۱ به شمار می‌آید لیکن دوران زندگی وی بستر حوادثی بود که او را به واکنش وا داشت.
برای شناخت مذهب و عقاید ابو جارود باید او را در سه دوره مورد مطالعه قرار دهیم: دوران پیش از قیام زید بن علی علیه السلام و دوران همراهی با زید علیه السلام و دوران پس از شهادت زید علیه السلام.

الف ـ دوران پیش از قیام زید بن علی علیه السلام

ابو جارود در دوران حیات امام باقر علیه السلام، هماره در کنار آن حضرت بود از آن حضرت دانش می‏اندوخت. او در این دوران از سرشناسان شیعه در کوفه شمرده می‏شد و عقاید او با توجه به احادیثی که از امام باقر علیه السلام نقل کرده است بر محور عقاید شیعه دوازده امامی است.۲ تحمل حدیث لوح فاطمه علیه السلام که در آن نام دوازده امام آمده است، مربوط به همین دوران بوده و توسط

1.. شیخ مفید او را از بزرگانی قلمداد کرده است که در باره آنها گفته است: «هُم فقهاءُ أصحاب أبی جعفر محمد بن علی و أبی عبد الله جعفر بن محمد و أبی الحسن موسى بن جعفر و أبی الحسن علی بن موسى و أبی جعفر محمد بن علی و أبی الحسن علی بن محمد و أبی محمد الحسن بن علی بن محمد و الأعلام الرؤساء المأخوذ عنهم الحلالُ و الحرام و الفتیا و الأحکامُ؛ الذین لا یطعَن علیهم و لا طریقَ إلى ذمِ واحدٍ منهم و هم أصحابُ الأصول المدونة و المصنفات المشهورة» (جوابات أهل الموصل، ص ۲۵ و۳۰).

2.. معانی الأخبار، ص ۱۰۱، ح ۳؛ قرب الاسناد، ص ۳۳۹، ح ۱۲۴۴؛ الکافی، ج ۱، ص ۵۳۲، ح ۹؛ کتاب من لایحضره الفقیه، ج ۴، ص ۱۸۰، ح ۵۴۰۸. ر.ک: الاستنصار، ص ۸.

صفحه از 74