آن با روایات موجود در «تفسیر القمّی»، شاید بتوان مدعی شد که طریق شیخ به «تفسیر ابو جارود» همان طریق کثیر بن عیاش است، بویژه آن که «تفسیر ابو جارود» بنا بر تصریح شیخ در «الفهرست»، با همین طریق به دست شیخ طوسی رسیده است. به هر صورت از میان نزدیک به سیصد حدیث تفسیری که از ابو جارود بازیابی شد، حدود 220 حدیث آن از طریق کثیر بن عیاش است.
سخن پایانی
روی هم رفته میتوان دستاورد این نوشتار را در مطالب زیر دانست:
1. با توجه به روایات منقول از ابو جارود در باره امامت، نمیتوان عقایدی را كه ارباب ملل و نحل به این فرقه نسبت میدهند، به وی نسبت داد. البته ممكن است وجود افراد تندرو در این فرقه و عدم درک صحیح آنان از قیام زید بن علی بن الحسین علیه السلام، موجب پیدایش برخی از عقاید سخیف در این فرقه شده باشد كه بعدها با آب و تاب بیشتری وارد كتب كلامی و ملل و نحل شده است.
2. با دلایل یاد شده در این نوشتار، میتوان ادعا كرد كه دوران پایانی عمر ابو جارود، از اعتقاد وی نسبت به عقاید شیعه حکایت دارد.
3. دلایلی كه بر توثیق روایی او اقامه شده است، بر دلایل مخالف ترجیح دارد.
4. تردیدی نیست كه «تفسیر ابو جارود»، همان تفسیر امام باقر علیه السلام است كه در گذر زمان از میان رفته است ولی بسیاری از روایات آن در سایر كتب حدیثی و تفسیری نقل شده است.
5. «تفسير ابو جارود» در قرن چهارم در اختيار ابن نديم، ابن شاهين و دار قطنی بوده است.
6. طريق شيخ، نجاشی و ابو الفضل العباس در «تفسير القمّی» به اين تفسير، ابو سهل كثير بن عياش قطان است.
7. روايات ابو جارود، در دو بخش تفسير و تأويل آمده است. بخش تفسيری آن متنوع و شامل مواردی چون بيان الفاظ، معارف عالی، شرح جزئيات احكام و ... است و در بخش تأويلی نیز اهتمام ويژهای به بيان فضائل آل محمد و شيعيان ايشان شده است.