نگاهی به کتاب «شناخت نامه قرآن» - صفحه 201

عنوان فصل اول، «به کارگیری حکمت در تبلیغ» است. این موضوع در چهار باب شکل گرفته است: 1. دعوت به خردورزی و اندیشیدن؛ 2. استناد به دلیل روشن و برهان؛ 3. نمونه‌هایی از برهان‌های قرآن در توحید: فطرت، نظم، حدوث؛ 4. نمونه‌هایی از برهآن‌های قرآن در باره نبوّت: گواهی دادن خدا، پیامبران، کسی که علم نزد اوست، علم و عالم؛ شناخت عالمان بنی اسرائیل و ایمان آوردن شماری از عالمان اهل کتاب.
در فصل دوم، برای «به کارگیری موعظه در تبلیغ»، «اندرزهای خدا، عیسی علیه السلام و پیامبر صلی الله علیه وآله»، و در فصل سوم، برای «به کارگیری جَدل در تبلیغ»، «مجادله پسندیده و نکوهیده» موضوع چینش آیات و روایات بوده است. و به مناسبت طرح بحث «مجادله نکوهیده در قرآن»، با سه محور «مجادله در قرآن»، «رد آیاتی از قرآن با آیات دیگر» و «مجادله در دین»، در این فصل، دو پژوهش افزوده شده است.
در «پژوهشی در باره ضرب قرآن به قرآن»، روایات ضرب قرآن به قرآن و پنج دیدگاه مطرح در این باره، بررسی و سپس در هفت محور جمع‌بندی و نتیجه‌گیری شده است: «1. با نگاه به مجموعه روایات، به وضوح روشن می‌شود که تعبیر روایی "ضرب القران بالقرآن" به مفهوم تکذیب قرآن به قرآن است ... 2. بی تردید ضرب قران به قرآن، به معنای تفسیر قران به قرآن نیست؛ زیرا کشف مراد متکلم از طریق دیگر سخنان او، روشی عقلایی است و مفسران متون مقدس نیز از این روش بهره برده‌اند ... 3. بر اساس روایات و به استناد آیه 82 سوره نساء، یکی از وجوه اعجاز قرآن، نبود تناقض و اختلاف در آن است. بنا بر این کسی که در صدد اثبات وجود تناقض در قرآن است و آیات را در برابر هم قرار می‌دهد، از روی عمد یا جهل در پی بطلان اعجاز قرآن کریم و تردید در نبوّت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله است و از همین روست که چنین شخصی در روایات، کافر دانسته شده است ... 4. قرآن کریم، مجموعه‌ای هماهنگ است. بنا بر این، تمسّک به آیه‌ای بدون رجوع به آیات شارح و مفسّر و نیز بدون توجه به سیاق، مستلزم خارج ساختن آن آیه از جایگاه خاصّ آن است ... 5. در بسیاری از مواردِ ضرب قرآن به قرآن، ضارب بدون دانش لازم و با نگاهی سطحی به تجزیه و تحلیل آیات می‌پردازد و آیات را در برابر هم قرار می‌دهد و مواردی حلال خدا را حرام و حرام خدا را حلال می‌کند. در حالی که در چنین مواردی به تصریح روایات باید به اهل دانش قرآن مراجعه کرد ... 6. بر پایه برخی از روایات، ضرب قرآن به قرآن، از مصادیق جدال در قرآن است ... که در روایات از آن نهی شده

صفحه از 200