ابو الحسن على بن عبد اللّه بن وَصيف ناشئ صغير بغدادى ، در ۲۷۱ ق زاده شد . او از پيشگامان علماى شيعه و از متكلّمان و محدّثان و فقيهان و شاعران آنان به حساب مى آيد . شيخ مفيد بدون واسطه ، و شيخ طوسى با واسطه ، از او روايت مى كنند . وى در سال ۳۶۵ ق ، در بغداد ، درگذشت و در قبرستان قريش به خاك سپرده شد . قبرش در آن گورستان ، مشهور است . قبر وى ، در فتنه سال ۴۴۳ ق بغداد ، نبش و خاكش به آتش كشيده شد.[۱]
شعر او در مدح امام علی(ع):
ذاكَ عَلِيُّ الَّذي يَقولُ لَهُ
جِبريلُ يَومَ النِّزالِ مُمتَدِحا
لا سَيفَ إلّا سَيفُ الوَصِيِّ ولا
فَتى سِواهُ إن حادِثٌ فَدَحا
لَو وَزَنوا ضَربَهُ لِعَمرٍو وأعْـ
ـمالِ البَرايا لَضَربُهُ رَجَحا
ذاكَ عَلِيٌّ الَّذي تَراجَعَ عَن
فَتحٍ سِواهُ وسارَ فَافتَتَحا
في يَومِ حَضِّ اليَهودِ حينَ أ
قَلَّ البابَ مِن حِصنِهِم وحينَ دَحا
لَم يَشهَدِ المُسلِمونَ قَطُّ رَحى
حَربٍ وألفَوا سِواهُ قُطبَ رَحى
صَلّى عَلَيهِ الإِلهُ تَزكِيَةً
ووَفَّقَ العَبدَ يُنشِئُ المِدَحا[۲]
اين ، على است كه جبريل
در ستايشش در روز نزول ، مى گويد :
«شمشيرى بجز شمشير وصى
و جوان مردى بجز او نيست ، اگر حادثه اى سنگين رخ دهد» .
اگر ضربه او را به عمرو [بن عبدِوَد]
با اعمال مخلوقات بسنجند ، ضربه او برتر است .
او همان على است كه وقتى ديگران از فتح قلعه خيبر
باز ماندند ، او قلعه را گشود .
در روزى كه يهود به جنبش در آمدند
او درِ دژ خيبر را گرفت و روى زمين انداخت .
مسلمانان در هيچ آسيابِ نبردى حاضر نشدند
جز اين كه على را قطب آن ديدند .
خداوند بر او درود فرستاد ، به خاطر پاكى
و اين بنده را توفيق داد كه ستايشش كند .
