پیشگویی ظهور پیامبر(ص)

مجمع البيان عن ابن عبّاس:كانَتِ اليَهودُ يَستَفتِحونَ ؛ أي يَستَنصِرونَ عَلَى الأَوسِ وَالخَزرَجِ بِرَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله قَبلَ مَبعَثِهِ . فَلَمّا بَعَثَهُ اللَّهُ مِنَ العَرَبِ ولَم يَكُن مِن بَني إسرائيلَ ، كَفَروا بِهِ ، وجَحَدوا ما كانوا يَقولونَ فيهِ .

فَقالَ لَهُم مُعاذُ بنُ جَبَلٍ وبِشرُ بنُ البَراءِ بنِ مَعرورٍ : يا مَعشَرَ اليَهودِ! اِتَّقُوا اللَّهَ وأسلِموا ، فَقَد كُنتُم تَستَفتِحونَ عَلَينا بِمُحَمَّدٍ ونَحنُ أهلُ الشِّركِ ، وتَصِفونَهُ وتَذكُرونَ أنَّهُ مَبعوثٌ .

فَقالَ سَلامُ بنُ مِشكَمٍ أخو بَنِي النَّضيرِ : ما جاءَنا بِشَي ءٍ نَعرِفُهُ ، وما هُوَ بِالَّذي كُنّا نَذكُرُ لَكُم . فَأَنزَلَ اللَّهُ تَعالى  هذِهِ الآيَةَ[۱].[۲]

مجمع البيان-به نقل از ابن عبّاس-:يهوديان ، پيروزى مى جستند ؛ يعنى پيش از بر انگيخته شدن پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله به نبوّت، مى گفتند كه هر گاه او ظهور كند ، به واسطه او بر اوس و خزرج ، پيروز خواهند شد ؛ امّا چون خداوند ، ايشان را از عرب ها بر انگيخت ، بنى اسرائيل، به او كفر ورزيدند و آنچه را در باره اش مى گفتند ، انكار كردند.

مُعاذ بن جَبَل و بِشْر بن بَراء بن معرور ، به يهوديان گفتند: اى گروه يهود! از خدا بترسيد و اسلام آوريد. شما قبلاً زمانى كه ما مشرك بوديم، مى گفتيد كه با ظهور محمّد ، بر ما پيروز خواهيد شد و در وصف او سخن مى گفتيد و از مبعوث شدنش ياد مى كرديد.

سلام بن مِشكَم ، از گروه بنى نضير، گفت: او چيزى كه ما آن را بشناسيم ، برايمان نياورده است . او همان كسى نيست كه برايتان مى گفتيم.

پس خداوند متعال ، اين آيه  را فرو فرستاد.

اشارت قرآنی:

جمله آخر اشاره است به آيه ۸۹ سوره بقره اشاره دارد:

وَ لَمَّا جَآءَهُمْ كِتَبٌ مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ وَ كَانُواْ مِن قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُواْ فَلَمَّا جَآءَهُم مَّا عَرَفُواْ كَفَرُواْ بِهِ فَلَعنَةُ اللَّهِ عَلَى الكافِرِينَ.

و هنگامى كه از جانب خدا ، كتابى كه تأييد كننده آنچه نزد آنان است، برايشان آمد و از ديرباز [در انتظار آن ] ، بر كسانى كه كافر شده بودند ، پيروزى مى جستند . پس همين كه آنچه [از اوصافش ] مى شناختند ، برايشان آمد ، انكارش كردند. پس لعنت خدا بر كافران باد!