شافِعى

شافِعى

پيشواى مذهب شافعى

محمّد بن ادريس بن عباس بن عثمان بن شافع ، پيشواى مذهب شافعى ، در غزّه در سال ۱۵۰ ق ، به دنيا آمد و در سال ۲۰۴ ق ، درگذشت. احمد بن حنبل گفته : شافعى در چهار رشته داناى كل بود ؛ در لغت ، داورى ، معانى و فقه.[۱]

شعرهای او در مدح امام علی(ع):

یک)

إذا في مَجلِسٍ نَذكُرُ عَلِيّا

وسِبطَيهِ وفاطِمَةَ الزَّكِيَّهْ

يُقالُ تَجاوَزوا يا قومُ هذا

فَهذا مِن حَديثِ الرّافِضِيَّهْ

بَرِئتُ إلَى المُهَيمِنِ مِن اُناسٍ

يَرَونَ الرَّفضَ حُبَّ الفاطِمِيَّهْ[۱]

هرگاه در نشستى على را ياد مى كنيم

و نيز دو فرزندش و فاطمه پاكْ سرشت را .

گفته مى شود : اى مردم! اين بحث را رها كنيد

كه اين ، سخنِ رافضيان است .

به درگاه الهى برائت مى جويم از مردمى كه

دوستى فرزندان فاطمه را رَفض مى دانند .

دو)

يا آلَ بَيتِ رَسولِ اللّهِ حُبُّكُمُ

فَرضٌ مِنَ اللّهِ فِي القُرآنِ أنزَلَهُ

يَكفيكُمُ مِن عَظيمِ الفَخرِ أنَّكُمُ

مَن لَم يُصَلِّ عَلَيكُم لا صَلاةَ لَهُ[۲]

اى خاندان پيامبر خدا ! دوستى شما

از سوى خدا در قرآنى كه نازل كرده ، واجب شده است .

از عظمت فخرتان همين شما را بس

كه هر كس بر شما درود نفرستد ، نمازش پذيرفته نيست .

سه)

إلامَ إلامَ وحَتّى مَتى

اُعاتَبُ في حُبِّ هذَا الفَتى ؟

وهَل زُوِّجَت فاطِمٌ غَيرَهُ

وفي غَيرِهِ هَل أتى  «هَلْ أَتَى»[۳]؟[۴]

تا كى ، تا كى و تا چه زمانى

در دوستى اين جوان ، سرزنش شوم؟

آيا غير او با فاطمه ازدواج كرد؟

و آيا در حقّ غير او «هَلْ أَتَى» نازل شد؟

چهار)

قالوا تَرَفَّضتَ قُلتُ كَلّا

مَا الرَّفضُ ديني ولَا اعتِقادي

لكِن تَوَلَّيتُ غَيرَ شَكِّ

خَيرَ إمامٍ وخَيرَ هادي

إن كانَ حُبُّ الوَلِيِّ رَفضا

فَإِنَّني أرفَضُ العِبادِ

گفتند رافضى شده اى . گفتم : هرگز!

رفض ، نه دين من است و نه باورم.

امّا بدون هيچ ترديدى دوست دارم

بهترين پيشوا و بهترين هدايتگر را.

اگر دوست داشتن «ولى» رفض است

من رافضى ترينِ بندگانم.

پنج)

يا راكِبا قِف بِالمُحَصَّبِ مِن مِنى

وَاهتِف بِساكِنِ خَيفِها وَالنّاهِضِ

سَحَرا إذا فاضَ الحَجيجُ إلى مِنى

فَيضا كَمُلتَطِمِ الفُراتِ الفائِضِ

إن كانَ رَفضا حُبُّ آلِ مُحَمَّدٍ

فَليَشهَدِ الثَّقَلانِ أنّي رَافِضِيٌّ[۵]

اى سواره! در مُحَصَّبِ[۶]مِنا درنگ كن

و به ساكنان و رهگذران خَيف ندا ده ،

در آن سحرگاهان كه حاجيان به سوى مِنا

چون خروش فُرات به راه مى افتند ،

كه : اگر دوستى آل محمّد صلى الله عليه و آله ، رافضى گرى است

جنّ و انس ، گواهى دهند كه من رافضى ام.


[۱]ديوان الشافعي : ص ۸۳ و راجع الصراط المستقيم : ج ۳ ص ۷۷ و الغدير : ج ۴ ص ۳۲۴ .

[۲]ديوان الشافعي : ص ۶۸ ؛ الغدير : ج ۳ ص ۱۷۳ .

[۳]الإنسان : ۱ .

[۴]الصراط المستقيم : ج ۱ ص ۱۸۳ .

[۵]الصواعق المحرقة : ص ۱۳۳ .

[۶]محصَّب ، مسيلى بين مكّه و مِناست و مسجدى در آن جاست كه مى گويند پيامبر صلى الله عليه و آله در آن جا فرود آمد و نماز گزارد . (م)