6ـ اسباب اختلاف احاديث
و….
اينك, با توجه به عرصه هاى گشوده شده در برابر حديث و دانش هاى گذشته و رايج, چگونه بايد دانش هاى حديثى را طراحى كرد كه ضمن حفظ ارتباط منطقى ميان شاخه ها و اجزا, بتوان فراگيرى (جامعيت) آنها را نيز حفظ كرد؟ اين, پرسشى است كه بايد بدان پرداخت.

آينده دانش هاى حديثى

روشن است كه به آسانى و سادگى نمى توان در اين عرصه گام برداشت; ليك از آن رو كه هر طرح تازه بايد از نقطه اى شروع شود تا پژوهشگران به اصلاح و تكميلْ بپردازند, پيشنهاد اوّليه خود را براى علوم حديث, بدين شكلْْ عرضه مى داريم:
يك. تاريخ حديث
دو. فلسفه علوم حديث
سه. دانش هاى نظرى حديث
1ـ ارزيابى اسناد (سند)
2ـ فقه الحديث (متن)
چهار. دانش هاى تطبيقى حديث
1ـ دانش هاى سندى: رجال, جرح و تعديل
2ـ دانش هاى متنى: غريب الحديث, مختلف الحديث, علل الحديث
پنج. دانش هاى معين
1ـ اصطلاحات
2ـ اجازات
3ـ فراگيرى و نشر حديث(التحمّل والأداء)