زهد به دنیا - صفحه 2

الزّهد خلاف الرّغبة . . . والتَّزهيدُ في الشيء وعن الشيء : خلاف الترغيب فيه . ۱
زهد ، خلاف رغبت است «... التزهيد فى الشى ء و عن الشى ء» يعنى در فلان چيز يا نسبت به آن ، زهد (بى رغبتى) ورزيدن .
و راغب اصفهانى در المفردات آورده است :
الزهيد : الشيء القليل والزّاهد في الشيء الراغب عنه والراضي منه بالزّهيد أي القليل . ۲
زهيد : چيز اندك «الزاهد فى الشى ء» يعنى بى اعتنا به آن چيز و رضايت دادن به اندك از آن .
بنا بر اين ، هر چند كلمه زهد ، هم در قِلّت و هم در بى رغبتى كاربرد دارد ، امّا تأمّل در كلمات واژه شناسان نشان مى دهد كه معناى نخست ، اصل و معناى دوم ، فرع آن است .

زهد ، در قرآن و حديث

مادّه «زهد» در قرآن ، تنها يك بار ، در داستان حضرت يوسف عليه السلام به كار رفته است :
«وَ شَرَوْهُ بِثَمَنِم بَخْسٍ دَرَ هِمَ مَعْدُودَةٍ وَ كَانُواْ فِيهِ مِنَ الزَّ هِدِينَ .۳و او را به بهاى ناچيزى ، به چند درهم ، فروختند و به او بى رغبت بودند » .
يعنى فروشندگان يوسف ، به دليل زهد (بى رغبتى) به وى ، او را به بهاى اندكى فروختند . در اين آيه ، «زهد» در بى«رغبتى» به كار رفته است و ارتباط آن با بهاى اندك ، نشان دهنده معناى اصلى و فرعى آن است .

1.الصحاح : ج۲ ص۴۸۱ .

2.مفردات ألفاظ القرآن : ص۳۸۴ .

3.يوسف : آيه ۲۰ .

صفحه از 15