المذهب» و كوفى به عنوان «كذّاب فاسد المذهب» معرّفى شده اند, امّا كثرت روايات, به حدّى است كه باعث قطع به صدور برخى از آنها مى شود (به اصطلاح, تواتر اجمالى دارد و بايد قدر متيقّن مضمون آنها را گرفت) و از طرفى, برخى از روايات اين باب, از حيث سند, معتبرند و نمى توان گفت اشكال سندى دارند. ۱
ايشان سپس بر اين اساس, روايات منقول در فصل الخطاب را گروه بندى كرده و ثابت كرده اند كه هيچ گروهى از اين روايات كه احتمال صدق آنها باشد, دلالت بر تحريف ندارد.
پس از رساله ها و نوشته هاى شيخ محمود معرّب, شيخ محمد جواد بلاغى, ميرزا ابوالحسن شعرانى و سيد ابوالقاسم خويى(ره), سودمندترين كتابى كه در اين مورد نگاشته شده, كتاب برهان روشن يا البرهان على عدم تحريف القرآن, تأليف مرحوم حاج ميرزا مهدى بروجردى است. ۲ اين كتاب كه در طول متجاوز از پنج سال در دست تأليف و تفحّص و تتبّع و استعلام نظر علماى بزرگِ معاصر بوده است, ۳ در عين اين كه از حيث نظم و چاپْ وضع جاذبى ندارد, امتياز بسيار مهمّى دارد و آن, مطرح كردن آراى بسيارى از عالمان گذشته و معاصر, مبنى بر عدم تحريف قرآن با عين عبارات آنان است كه احياناً برخى از اين نوشته ها با اين كه مختصر است, در حكم رساله اى در اثبات عدم تحريف قرآن به شمار مى آيد و شامل نكته يا نكات جالب توجّه است.
مرحوم بروجردى در كتاب برهان روشن, نظر بيش از چهل نفر از علماى بزرگ را در اين زمينه نقل كرده است و در كتاب هايى كه بعد از برهان روشن در مورد عدم تحريف قرآن تأليف شده اند, نظر همين چهل نفر و يا با افزودن چند نفر ديگر, منعكس شده است; البته
1.. همان, ص۲۴۵ـ۲۴۶.
2.. اين بزرگوار, از شخصيت هاى محترم حوزه علميه قم و از ياران آية اللّه العظمى حاج شيخ عبدالكريم حائرى در تأسيس حوزه علميه قم بود. وى ابوالزوجه آية اللّه العظمى گلپايگانى و هنگام تأليف اين كتاب, پيرمردى سالخورده بود و جز اين كتاب, تأليفات چاپ شده ديگرى هم دارد.
3.. برهان روشن, چاپ اوّل, ص۱۶۸.