روانشناسي و فقه الحديث - صفحه 47

مشوّق پرخاشگرى, از خود بيگانگى و بزهكارى است؟ و… همچنين مسائلى هم مطرح شده كه اختصاصى ترند, مثل: بهترين شيوه درمان اعتياد به سيگار يا چاقى كدام است؟ آيا مردها هم به اندازه زن ها از استعداد بچّه دارى كردن برخوردارند؟ زمينه يابى هاى سياسى را تا چه اندازه مى توان نوعى پيش بينى كام بخش به حساب آورد؟ دستگاه هاى برج كنترل ترافيك هوايى را با چه آرايشى نصب كنيم تا خطاى مسئولان كنترل, به حدّاقل برسد؟ چگونه مى توان به يك بيمار درمان ناپذير كمك كرد كه با آرامش خاطر بميرد؟ روانْ درمانى تا چه اندازه در درمان الكليسيم مؤثّر است؟ چگونه مى توان با استفاده از داروهايى كه موجب تسهيل انتقال اسيدى مى شوند, حافظه را تقويت كرد؟ و…
روانشناسان, با مطالعه مسائل فراوانى از اين گونه سروكار دارند. روانشناسى, در عين حال, از راه عرصه اى كه از طريق اجراى قوانين و سياست هاى دولت در اختيارش قرار دارد, در زندگى ما اثر مى گذارد. قوانين مربوط به تبعيض نژادى, مجازات اعدام, هرزه نگارى, رفتار جنسى, شرايطى كه فرد در آن, مسئول اعمال خود شناخته مى شود, همه از نظريه ها و پژوهش هاى روانشناختى اثر مى پذيرند. كتاب ياد شده, مفصّل به اين مسائل پرداخته است و رويكردهاى مختلف را بيان مى كند تا به تعريف روانشناسى مى رسد.
در اين كتاب, روانشناسى به گونه هاى متفاوتى تعريف شده و حدود ده, پانزده تعريف از آن آمده است. مثلاً آمده كه امروزه, روانشناسى را به عنوان «علم رفتار» مطرح مى كنند. طبق اين تعريف, روانشناسى مطالعه علمى رفتار است و موضوع مطالعه آن, شامل فرايندهاى رفتارى قابل مشاهده, از قبيل حركاتِ بيان كننده گفتار, تغييرات فيزيولوژيك و نيز فرايندهايى است كه صرفاً حاصل استنباط هستند, مانند تفكّر و رؤيا. در يك تعريف مقدّماتى از روانشناسى, مى توان گفت كه موضوع آن, بررسى رفتار موجود زنده در پيوند با جهان خارج است. در حيطه اى گسترده تر, روانشناسى سعى دارد كه آن دسته از قوانين عمومى را كشف كند كه رفتار موجودات زنده را تبيين مى كنند و كوشش آن, بر اين محور است كه فعّاليت هايى را كه آدميان قادرند به انجام رسانند, شناسايى,

صفحه از 59