روانشناسي و فقه الحديث - صفحه 55

مى خواهيد گواهى نامه رانندگى بدهيد, غير از امتحانات آيين نامه و شهر, بگذاريد تست ما را هم انجام دهند. اين تست را اجرا كردند. آنهايى را كه در E و N, نمره بالا كسب كردند, تحت درمان قرار دادند تا سال بعد به آنها گواهى نامه بدهند. آمار آن جا نشان مى دهد كه بيش از سى يا چهل درصد تصادف ها كم شد و اين, يكى از كارهايى است كه روانشناسى كرده و اين پديده را مهار كرده است; يعنى اوّل درباره مشكل, مطالعه شده و بعد, با روش هاى علمى, تبيين شده و بعد, از آن جلوگيرى شده است. اين قضيه را در همين انحرافات اخلاقى و جنسى مى توان به كار برد و مهار كرد; ولى ما نوعاً اين كار را نمى كنيم تا يكباره ـ خداى ناكرده ـ يك بلا بيايد. بعد هم كه نمى توانيم مهار بكنيم; چون فردى و احساسى برخورد مى كنيم. ما در بعضى از مسئولان و دست اندركاران مسائل اجرايى ديده ايم كه اگر بچّه خودش مشكلى پيدا بكند
, سراغ روانشناس مى آيد كه همان يك مورد را حل كند, با اين كه خودش مسئول يك قسمتى است كه يك عدّه جوان آن جا هستند; ولى نسبت به آنها حسّاس نيست. البته غرض ندارد; ولى هنوز فهم درستى از اين قضيه كه مى توانيم با مطالعه علمى جلوى مشكلات را بگيريم و پديده هاى منفى را مهار كنيم, وجود ندارد.
اينها همه مقدمه بحثم بود كه: روانشناسى چيست؟ تعريف آن چيست؟ و كارش چيست؟ و اين كه روش روانشناس براى حلّ اين مسائل چيست؟ با اين حساب, روانشناسان از پرسش نامه, مصاحبه با گروه هاى مختلف, جمع بندى نتايج, و آمارگيرى هاى بسيار دقيق, استفاده مى كنند. به عنوان نمونه, ما يك نوع روش آمارى داريم به نام «همبستگى»; يعنى بررسى اين كه دو پديده, چه قدر با هم ارتباط دارند. مثال ساده اش آن جاست كه ما مى گوييم سيگار براى ريه ضرر دارد و افزايش كشيدن سيگار, با ايجاد سرطان هاى ريه, رابطه دارد. اين, يك عليّت تامّه نيست; بلكه يك استقراست. ما با روش هاى آمارى, مثلاً روش همبستگى, از تمام كسانى كه سرطان ريه گرفته اند, مى پرسيم كه چه تعداد از آنان, سيگار كشيده اند. امكان دارد كه نود درصدشان سيگار كشيده باشند. با يك گروه ديگر مقايسه مى كنيم و با يك فرمول هاى آمارى كه داريم, يك ضريبى به دست مى آيد و

صفحه از 59