مى توانيم فقط از طريق روانشناسى و علم روز و نظر مردم, روايت را بفهميم.
در همين فصل نامه علوم حديث, برادر بزرگوارى يك سلسله مقالاتى دارد با عنوان «دفاع از حديث». بخش بزرگى از آن مقالات, تا كنون دفاع از احاديث مربوط به زنان بوده است. فرض كنيد در حديث «جهاد المرأة حُسن التبعّل; ^۱ جهاد زن, خوب شوهردارى كردن است» و اين روايت از حضرت فاطمه زهرا(س) كه فرمود:« براى يك زن, خوب است كه نه مردى او را ببيند و نه او مردى را ببيند», ^۲ ايشان مثل همه حديث پژوهان, به سند و رجال حديث و اين كه آيا سندش درست است, آيا متّصل است, آيا متواتر است,و… توجّه كرده و به آنچه در دراية الحديث و رجال الحديثْ در وصف حديث و سندش مطرح است, اشاره كرده است و يك اشاراتى هم به متن و دلالت حديث دارد, مخصوصاً جايى كه از علاّمه طباطبايى نقل مى كند و روانشناسى به اين بحث (فهم متن), بسيار كمك مى كند.
اتّفاقاً به نظر مى رسد كه روانشناسى غرب, در مورد زن, مى گويد كه نبايد «حُسن التبعُّل» داشته باشد. ما به فرهنگ غرب, كارى نداريم; به شيوه هاى روانشناسى كار داريم. در بسيارى از تحقيقات مربوط به خانم ها مى توان از خود آنها استفاده كرد. مثلاً يك روانشناس, از خوب شوهردارى كردن, تعريف عملياتى ارائه مى كند. حُسن التبعّل يعنى چه؟ تَبَعُّل يعنى چه؟ حد و رسم و ويژگى هاى تبعّل و تعريف آن كه روشن شد, از اينها سؤال در مى آيد. سؤال كه در بيايد, به يك گروه از خانم ها پرسش نامه مى دهيم. با چه پرسش هايى؟ با پرسش از خصوصياتى كه در تعريف حُسن التبعّل, از حديث گرفته ايم. البته يك كلمه از يك روايت را نمى گيريم. از روايات مختلف, شيوه رابطه زن و شوهر را در مى آوريم و از آنها متوجّه مى شويم كه مثلاً منظور معصومان(ع) از حُسن التبعّل, اين پنج تاست. بعد, اينها مى شوند خوراك يك آزمون سى سؤاله. اينها را به گروه هاى مختلف از خانم ها مى دهيم. بعد, به دست مى آيد كه مثلاً در بين دويست خانمى كه ما تصادفى انتخاب كرديم, طبق اين آزمون, پنجاه تايشان «حسن التبعّل»