كتاب سليم بن قيس هلالى, در نهايتِ اشتهار است و حقْ آن است كه اين كتاب, از اصول معتبر است. ۱
ـ مرحوم شيخ آقا بزرگ تهرانى به نقل از ابن نديم مى گويد:
كتاب سليم هذا من الأصول الشهيرة عند الخاصة والعامة. ۲
ـ و سرانجام اين كه مرحوم آية اللّه خويى مى نويسد:
سليم, موثّق, جليل القدر و عظيم الشأن است و در اين باره, شهادت برقى بسنده است كه گفت: او از اولياى اصحاب اميرالمؤمنين(ع) است. ۳
بنابراين, نگارنده نيز با مترجم محترم در اصل وجود چنين كتابى و اين كه از آنِ سليم است, هم عقيده است. ۴ * اختلاف از آن جا ناشى مى شود كه به اعتقاد نگارنده, نبايد هيچ كتابى را به غير از قرآن, دور از هرگونه جعل و تحريفْ معرّفى كرد. سليم, غير معصومى است كه سعى نمود احاديث صحيح را گردآورى كند; ولى هرگز ضمانت نكرد كه بعد از وى نيز با كتابش همان گونه كه او خود مى خواست رفتار شود; بلكه امكان راهيابى احاديث ضعيف بِدان, به كلّى منتفى نيست و از اين رو, بايد با آن, همانند ساير كتب حديث برخورد كرد و احاديثْ آن را با قواعد علم رجال و درايه مورد بررسى قرار داد.
ديدگاه علامه شَعرانى
همان گونه كه در آغاز اشاره شد, علامه ميرزا ابوالحسن شَعرانى, يكى از بزرگ ترين قرآن پژوهان و حديث شناسانِ معاصر است كه در بسيارى از دانش هاى رسمى و غير رسمى حوزوى, صاحب نظر و داراى اطّلاعات وسيعى بوده است و به حق, بايد ايشان را
1.بحارالأنوار,ج۱, ص۳۲.
2.الذريعة, ج۲, ص۱۵۰.
3.معجم رجال الحديث, ج۸, ص۲۲۵.
4.گفتنى است برخى, امكان تعدّد نسخه هاى كهن كتاب را در قرون اوليه, نيز مطرح كرده اند (علوم حديث, ش۳, ص۱۶۰). و.