بررسی سندی و متنی حديث «الناجی من الرجال قليل و من النساء اقل و اقل»

نشریه : حدیث پژوهی

نویسنده :

چکیده :

در کنار همۀ آياتی که قدرت يکسان زنان و مردان را در رسيدن به کمال و فضيلت‌ها مطرح می‌کنند، رواياتی وجود دارند که از نقص استعدادی زنان در رسيدن به کمال يا وجود ارزش‌های متفاوت مردانه و زنانه‌ حکايت می‌کنند. از آنجا که مهم‌ترين کمال در انديشۀ‌ دينی، نزديکی به خداوند و دست‌يافتن به ايمانی ناب، قرب الهی و رسيدن به رستگاری است، وجود متونی که توان زن را در رسيدن به حقيقت ايمان ناقص می‌دانند، بسيار مهم خواهدبود. يکی از احاديث در اين موضوع، حديثی از پيامبر اکرم است که در کافی، من لايحضر و بعضی ديگر از منابع معتبر شيعی بدين مضمون آمده است: «الناجی من الرجال قليل و من النساء اقل و اقل». براساس اين روايت، زنان از نظر دستيابی به سعادت ناتوان‌تر از مردان معرفی شده‌اند. اين مقاله با تحليلی سندی و متنی به ارزيابی اين روايت پرداخته و اولاً نشان داده است که هيچ‌يک از طرق اين حديث، خالی از ضعف نيست. سپس متن حديث نقد و تحليل شده و با فرض صدور حديث از سرچشمۀ علم نبوی، اين روايت از نوع قضيه خارجيه خاص زمان صدور تلقی شده است که قابليت تعميم به عموم مردان و زنان را ندارد.