بنا بر اين ، تحميد و تهليل و تكبير ، ريشه در تسبيح دارند و اين اذكار ، هر چند از نظر مفهومْ متفاوت اند ، ليكن از وحدت مصداقى برخوردارند و از اين رو ، به اين چهار ذكر در نماز ، «تسبيحات اربعه» اطلاق مى گردد . ۱ همچنين در تسبيح فاطمه عليهاالسلام«تكبير» و «تحميد» ، تسبيح ناميده مى شوند . ۲
اهمّيت ذكر «تسبيح»
افزون بر آنچه در تبيين حقيقتِ تسبيح گذشت ، آيات و احاديثى كه در باره فضيلت تسبيح ۳ و اوقات ۴ و ويژگى هاى آن آمده اند ، ۵ خصوصا اين ويژگى كه تسبيح ، جوهر و روح نماز، ۶ و خود ، نمازِ همه موجودات ۷ است ، حكايت از اهمّيت و نقش ويژه اى دارند كه اين ذكر در نظام هستى و سازندگىِ انسان و نزديك كردن او به آفريدگار جهان دارد .
آثار و بركات اين ذكر ، به قدرى است كه احاديث اسلامى براى تبيين اهمّيت و ارزش امورى مانند : تعليم علم ، فضيلت روزه ، اندوهگين شدن براى مصايب اهل بيت عليهم السلام و ... ، پاداش آنها را به ثواب تسبيح ، تشبيه كرده اند . ۸
1.الكافى : ج ۱ ص ۱۱۷ ح ۸ ، التوحيد : ص ۳۱۳ ح ۱ ، بحار الأنوار : ج ۸۴ ص ۳۶۶ ح ۲۰ .
2.ر . ك : ص ۲۳۳ (تسبيحات چهار گانه) .
3.ر . ك : ص ۲۱۱ (فضيلت تسبيحگويى) .
4.ر . ك : ص ۲۲۳ (اوقات تسبيح گفتن) .
5.ر . ك : ص ۲۰۵ (ويژگى هاى تسبيح) .
6.ر . ك : ص ۲۰۷ (گوهر نماز) .
7.ر . ك : ص ۲۰۷ (نماز هر چيزى) .
8.ر . ك : ص ۲۷۹ (چيزهايى كه ثواب تسبيح گويى دارند) .