او به همان اندازه كه در فهم از روش كلامي سود جسته، معتقد است مي‌توان اقوال و روايات را با ادله كلامي سنجيد ۱ و لذا احاديثي كه به فرشتگان نسبت معصيت مي دهد ۲ و يا احاديث بدء الوحي را به دليل تشكيك در وحي و جبرئيل ۳ به واسطه مخالفت با عقايد كلامي و باورهاي ديني، رد مي كند.
او در ذيل اين روايت كه «ابن‌عباس جبرئيل را ديد» و پيامبر به واسطه اين رؤيت، به او خبر داد كه در آخر عمر نابينا خواهد شد، به دليل مجازات به دنبال عمل غير اختياري، نقد مي كند ۴ و برخي احاديث را به دليل موافقت با قاعده لطف پذيرفته ۵ و يا موافقت روايات باب«آفرينش خلق بر توحيد» را به دليل هماهنگي با عقايد مذهب اصل دانسته و ساير روايات منافي را به آن ارجاع داده است؛ ۶ ضمن آن كه پاره اي از روايات را نيز به خاطر مخالفت با اصول توحيدي و شأن معصوم ـ كه همه در كتب كلام مذكور است ـ نقد نموده است.
دانش فقه و نقش آن
او معتقد است فقه نيز مانند بسياري از علوم پيشين مشروع و غير مشروع دارد؛ مشروع آن، همان طريق ائمه( است كه مورد رضايت شارع است و طريقي نيز كه مورد رضايت خداوند نيست، مانند رأي و قياس. ۷ لذا آن را از جمله علومي برشمرده كه از ظاهر شرع مي توان براي آن دليل آورد و حجيت آن را از طريق قرآن ثابت كرد ۸ و به همين سبب است كه در باب «ساير وصاياي مبهم» الوافي مي‌گويد:
تفسير الفاظ وصايا يكي از ابواب عظيم فقه است كه فهم آن متوقف بر فقه و... است. ۹
و معتقد است:
اينها خارج از وظيفه محدث نيست. ۱۰
و در ذيل عنوان باب «آب قليل ـ که قلت آن مشتبه است ـ و امکان رفع حدث با آن»، مي‌نويسد:
اين باب مشتمل بر احاديث مجمل است... و بر فقيه واجب است كه قبل اين احاديث به حكم واقف باشد تا بتواند آنها را توجيه نمايد. ۱۱
1.منهج الصادقين۱، ص۲۵ .
2.روح الجنان۱، ص۲۷۴ .
3.همان، ج۱، ص۲۰؛ نثر طوبي، ج۱، ص۳۰۶؛ منهج الصادقين، ج۱۰، ص۳۹۳ .
4.شرح اصول الكافي، ج۶ ، ص۴ .
5.همان، ج۴، ص۲۴۵ .
6.همان، ج۸ ، ص۳۷ .
7.همان، ج۲، ص۴۱ .
8.منهج الصادقين، ج۱، ص۲۶ .
9.الوافي، ج۲۴، ص۱۳۷ .
10.همان، ج۱۲، ص۱۳۹ .
11.همان، ج۶ ، ص۷۷ .
