بدين ترتيب، رشيد رضا، بر خلاف اهل سنت و همسو با عقيده محدثان شيعه، عدالت تمام صحابه را مردود مي‌شمارد.
بررسي سند روايات در المنار
همانند محدثان، توجه و رويكرد مفسران به سند روايات، از گونه‌هاي متفاوتي برخوردار است و برخي مفسران اهتمام بيشتري به سند روايات داشته و برخي ديگر نقد متن را بر نقد سندي ترجيح داده‌اند. در اين بخش، به مباحث مرتبط با سند در تفسير المنار مي‌پردازيم.
شيوه ذکر سند روايات در تفسير المنار
رشيد رضا اهتمامي به گزارش سند روايات ندارد و عموماً تنها از آخرين راوي نام برده است؛ حتي المنار، در موارد بسياري، منبع و ماخذ روايات را ذکر نمي‌کند. ۱ آنچه در مقدمة المنار آمده، به وضوح ديدگاه و مبناي او را در خصوص گزارش اسناد نشان مي‌دهد:
كان الواجب جمع الروايات المفيدة في كتب مستقلة، كبعض كتب الحديث و بيان قيمة أسانيدها، ثم يذكر في التفسير ما يصح منها بدون سند، كما يذكر الحديث في كتب الفقه، لكن يعزي الي مخرجه كما نفعل في تفسيرنا هذا. ۲
از اين بيان مؤلف المنار، علاوه بر چگونگي گزارش اسناد، اين نكته نيز مشخص مي‌شود كه وي معتقد به ارزش گذاري سند روايات است؛ هر چند در مقام تفسير آيات، اهتمام زيادي به ارزيابي و بررسي سند نداشته است. البته مفسر المنار در موارد معدودي، بر خلاف مبناي خود، سند را به شكل كامل نقل كرده است. ۳
نقد سندي در المنار
در المنار به نقد سندي اهميت داده نشده و در اين تفسير، نقد متني بر نقد سندي ترجيح داده شده است. مؤلف المنار بارها به صحت سند اشاره كرده، اما در عين حال، روايات را اسراييلي خوانده است ۴ و يا قوت سند را دليل بر پذيرش روايات نمي‌داند. ۵ علاوه بر آن، ضعف سند را نيز دليلي بر ضعف روايت نمي‌داند و در خصوص پاره‌اي از روايات اين‌گونه داوري كرده است:
الروايات الضعيفة الأسانيد الصحيحة المتون. ۶
1.براي نمونه رك: همان، ج۱، ص۸۴، ج۹، ص۱۲۵، ج۱۲، ص۱۶۰، ج۱۲، ص۱۷۳ .
2.همان، ج۱، ص۸ .
3.همان، ج۱، ص۴۶۷ .
4.همان، ج۴، ص۴ .
5.همان، ج۵، ص۳۵۳ .
6.همان، ج۱، ص۸۹ .
