از ديگر کتاب‌هايي که در مغرب زمين ضمن ارائه فلسفه يا تئوري قدرت، بحث اخلاق سياسي را پي گرفته‌اند، مي‌توان از کتاب قدرت، نوشته برتراند راسل و ترجمه نجف دريا بندري و کتاب قدرت، نوشته ماکس وبر ـ که ترجمه آن توسّط مصطفي محقق داماد با عنوان قانون و حکومت انتشار يافته است ـ نام برد. روح القوانين منتسکيو و قرارداد اجتماعي ژان ژاک روسو را نيز مي‌توان در رديف اين کتاب‌ها به حساب آورد. از کتاب‌هاي ديگري که آشکارا متأثر از انديشه ماکياوللي هستند، کتاب افسانه دولت، نوشته ارنست کسيرر و ترجمه نجف دريا بندري، خداوندان انديشه سياسي، نوشته مايکل فاستر و و. ت. جونز و ترجمه علي رامين و جواد شيخ الإسلامي، و نيز بنياد فلسفه سياسي در غرب، نوشته حميد عنايت هستند.
جلوه‌هايي از اخلاق سياسي در رفتار پيامبر صلّي الله عليه و آله
زندگاني پيامبر اعظم صلّي الله عليه و آله از حيث سياست و مشي سياسي بسيار قابل مطالعه و درس آموزي است. آن حضرت با شريعت جديدي که از جانب خداي سبحان به آن مبعوث شد، دين جديد و نظام حکومتي تازه و بديعي را در سرزمين جزيرة العرب پي افکند که از آغاز نيز منحصر به اين سرزمين نبود، همچنان‌که در کمتر از نيم قرن از آن فراتر رفته، بلاد ايران، شام، مصر و مغرب را درنورديد و تا قلب آندلس پيش رفت. به اين ترتيب، نهالي که با دستان مبارک آن پيامبر رحمت غرس شده بود، درخت تناوري شد که ريشه‌هاي آن تا اعماق سه قارّه آسيا، آفريقا و اروپا گسترده شده و شاخ و برگ آن بر سراسر گيتي سايه افکند.
بررسي رفتار سياسي پيامبر اکرم در سال‌هاي نخستين دعوت به اسلام و حرکت عظيمي که ايشان در سرزمين مکه آغاز کرد، در حالي که گرفتار ضعف شديد سياسي بود و دشمنان قدرتمند و مقتدري داشت، مي‌تواند براي کساني که به دنبال به دست گيري قدرت حکومتي در هر کشوري هستند، آموزنده باشد؛ همان‌طور که مطالعه عملکرد پيامبر در دوران به دست گرفتن قدرت سياسي در مدينه و تشکيل حکومت، براي حاکمان و قدرتمندان کشورهاي اسلامي بهترين نمونه از اخلاق قدرت و رفتار مطلوب حاکمان اسلامي را ارائه مي‌دهد.
اين مطالعه و درس‌آموزي، نه فقط از ديد مسلمانان و به عنوان تأسّي به عمل پيشواي دين اسلام اهمّيّت دارد، بلکه از ديد هر کس که دستي در سياست دارد يا درباره فلسفه سياسي مطالعه مي‌کند، قابل تأمّل است. مبارزه ثمربخشي که پيامبر اکرم در دوران جاهليّت و در سرزميني که فرسنگ‌ها با علم و تمدّن آن روز بشري فاصله داشت، آغاز کرد و الگوي حکومتي موفقي که ارائه داد، بهترين نمونه براي مطالعات عميق بر روي مباحث مربوط به شيوه آغاز و پيگيري مبارزات سياسي از هنگام ضعف نيروي انساني و تجهيزات مادي تا زمان به دست گرفتن قدرت، در عين رعايت اصول اخلاق انساني است. آنچه فيلسوفان سياسي دربارة شيوه‌هاي حکومت کردن بر مردم گفته و نوشته‌اند، تمامي آموزه‌هاي انديشمندان غرب و شرق ـ که براي پيروزي در مبارزات سياسي و يا پايداري حکومت بيان کرده و رفتار و عملکرد ويژه‌اي را ارائه داده‌اند ـ همگي با عرضه بر رفتار سياسي اخلاقي و عملکرد مبارزاتي و حکومتي پيامبر اعظم قابل قضاوت و داوري است.
