پاكيزگي و دوري از زشتي است، وفاي به نذر موجب غفران و آمرزش الهي مي‌شود و نيكي به والدين رهايي از غضب الهي را به همراه دارد و بالاخره، صلة رحم عمر آرمان‌شهريان را طولاني مي‌كند و بر جمعيت آنان مي‌افزايد. ۱
بدين سان، درمي‌يابيم كه در شهر آرماني حضرت فاطمه عليها السلام همه چيز جايگاه خاص خود را دارد و هيچ كرداري بي‌نتيجه و بي‌پاسخ گذاشته نمي‌شود؛ به بيان ديگر، همان‌گونه كه پيش‌تر نيز گفتيم، هيچ چيز عبث رها نمي‌شود و به شمار مي‌آيد.
نتيجه
به عنوان سخن آخر، بايد گفت طبق نظر جامعه‌شناسان يونان باستان و روم و ديگران، فرم و شكل مدينه‌هاي فاضله و شهرهاي آرماني در طي قرون متمادي دگرگون مي‌شود ۲ و اين، شايد به دليل تغيير نگرش مردم به زندگي و تحول در خواسته‌ها و انتظاراتشان است؛ اما مدينة فاضلة حضرت زهرا عليها السلام ـ كه ريشه در دين و تعليمات ديني و آسماني دارد ـ از روزگار ايشان تا هميشة هستي جاودان و بدون تغيير باقي خواهد ماند.
كتابنامه
ـ آرمانشهر، تامس مور، ترجمه: داريوش آشوري ـ نادر افشار نادري، تهران: شركت سهامي انتشارات خوارزمي، 1373ش.
ـ آرمانشهر در انديشه ايراني، حجت الله اصيل، تهران: نشر ني، 1381ش.
ـ اخلاق ناصري، نصيرالدين طوسي، تصحيح: مجتبي مينوي، عليرضا حيدري، تهران: شركت سهامي انتشارات خوارزمي، 1369ش.
ـ اقبالنامه، الياس بن يوسف نظامي گنجوي، تصحيح و مقدمه و توضيحات: بهروز ثروتيان، تهران: انتشارات توس، 1379ش.
ـ انديشه‌هاي اهل مدينه فاضله، ابونصر فارابي، ترجمه و تحشيه: سيد جعفر سجادي، تهران: كتابخانه طهوري، 1361ش.
ـ بوستان، سعدي شيرازي، شرح: محمد خزائلي، تهران: سازمان انتشارات جاويدان، 1363ش.
ـ جمهور، افلاطون، ترجمه: فؤاد روحاني، تهران: شركت انتشارات علمي و فرهنگي، 1381ش.
ـ حي بن يقظان و سلامان و ابسال، سيد ضياءالدين سجادي، تهران: انتشارات سروش، 1374ش.
ـ زندگاني فاطمه زهرا عليها السلام، سيد جعفر شهيدي، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1362ش.
ـ شرح خطبه حضرت زهرا عليها السلام، سيد عزالدين حسيني زنجاني، قم: دفتر تبليغات اسلامي، 1383ش.
1.همان، ص۲۲۲ .
2.انديشه‌هاي اهل مدينه فاضله، ص۶۱ و ۶۲ .
