به کمک قراين قابل تشخيص است؛ براي نمونه، مراد از صدقه در آيه خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً^۱ و صدقات در إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمـَسَاكِينِ وَ...^۲ به تصريح روايات، ^۳ مفسران ^۴ و فقيهان، ^۵ زکات مال (مصطلح فقهي) است و حتي نزول آيه نخست را، آغاز تشريع زکات مصطلح دانسته‌اند. چنان که قراين موجود ^۶ در آيات يادشده نيز مويّد اين مطلب است.
در آيه 79 توبه ^۷ به قرينه «مطوّعين» ^۸ مراد از صدقات، انفاقات داوطلبانه و جداي از زکات واجب است. نيز آيه 271 بقره ^۹ که به قرينه مطلوب تر بودن پنهان داشتن، خصوص انفاقات مستحب و يا اعم از واجب و مستحب مراد است ^۱۰ و در آيه فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَهُ^۱۱ مراد از صدقه، عفو از قصاص است. ^۱۲ همچنين، صدقه در قرآن به معناي کفاره، ^۱۳ ابرا ^۱۴ و احسان ^۱۵ نيز آمده است.
از سوي ديگر، تقابل واژه «صدقه» با «زکات» در آيات 12و 13 مجادله، به همراه سياق آيات و شان نزول، ^۱۶ نشانگر تمايز کاربرد اين دو است. از اين روي، برخي از مفسران، گفته‌اند: صدقه در قرآن، اعم از واجب و مستحب است، ولي زکات در خصوص واجب است. ^۱۷
بر اين اساس، در زمان نزول قرآن، «صدقه» به صورت حقيقت شرعيه در معناي «انفاق مستحب» نبوده است. يوسف قرضاوي در سخني استوار مي‌گويد: «انّ العرف قد ظلم کلمة الصدقة و اصبحت عنواناً علي التطوع» و توصيه مي‌کند که معاني عرفي نبايد ما را بفريبد و از حقايق واژه‌ها در عهد نزول بازدارد. ^۱۸