در اين فقره اين است.
پس آفرينش نخستين از خداوند، ابداع است كه مجرد از مادّه و مدّت است كه موزون و متحرك و مسموع و ملوّن و محسوس نيستند؛ زيرا كه اين صفات عارض ماديات است نه مفارقات.
آفرينش دوم، حروف است كه موزون و ملوّن نمى شود ولكن مسموع و موصوف مى شود /70/ مثل اين كه بعضى از حروف، حروف مُصَوَّته است و بعضى حروف صامت. مُصَوَّته ، آن حروفى است كه آنها را حروف مَدّ و لين مى نامند كه «الف» و «واو» و «ياء» است زمانى كه ساكن بوده باشند و متولد شده باشند از اشباع حركت ماقبلشان از حركاتى كه از جنس آنها باشند ، مثل ضمه كه مجانس «واو» است و فتحه كه مجانس «الف» است و كسره ]كه] مجانس «باء» است . و صامت غير از حروف مد و لين است .
و صامت گاهى متحرك مى شود و گاهى ساكن، به خلاف مصوَّته كه نمى شود مگر ساكن و با بودن حركت آنها از جنس خودشان، پس «الف» نمى شود مگر مصوته؛ زيرا كه حركت قبول نمى كند . و اما «واو» و «يا» گاهى مصوَّته و گاهى صامته مى شود؛ زيرا كه آنها متحرك و ساكن مى شوند و باز حروف ، متماثل مى شوند و متخالف، مثل دو «الف» ساكن و دو «ياء» ساكن و دو «ياء» متحرك به يك نوع از حركت و متخالف مثل «با» و «تا» و هكذا از صفات حروف و ديدنى هم نمى شود.
و آفرينش سيم آن است كه از جميع انواع است از مقوله جواهر مادى، و از مقوله اعراض كه محسوس و ملموس و مطعوم و مبصر مى شوند و ذات خداوندى سابق است بر ابداع؛ زيرا كه پيش از مرتبه ذات و در مرتبه ذات چيزى نيست و ابداع هم سبقتى دارد بر حروف.
و بعد از آن توهمى در مقام شايد بر اذهان قاصرين برسد كه ابداع كه از موجودات عينيه نيست، پس لامحاله در مرحله ذات خواهد بود، پس ابداع به مرحله ذات راه يافت و حال آن كه مرحله ذات غيب الغيوب است.
دفع اين توهم را به بيان ترتيب ميان حضرات ثلاثه نمودند كه حضرت ذات