چنان كه در آيه شريفه وارد شده است : «لَا يَخَافُ ظُـلْمًا وَلَا هَضْمًا»^۱ أي نقصا ، و «الهضم : النقص ، و الهضم : الكسر ، و هَضَمتُ الشيء : كَسَرتُهُ». ^۲
و محتمل است كه مراد آن جناب عليه السلام از اين كلام رد باشد بر استدلال اهل اين مذهب بر اين مطلب به ظواهر آيات و اخبار؛ به اين كه عاقل مى داند كه استدلال بر وجود صفتى در ذات نور الجلال خدا به ظواهر آيات/84/ و اخبار و استحسان افكار و انظار وقتى درست است كه عقل صريح و صحيح حكم به امتناع آن نداشته باشد ، بلكه حكم بر جواز و امكان داشته باشد و ممكن نيست كه عقلى راضى شود به اين كه تمسك جويند در اثبات امرى به ظواهر نقل اگر چه محذور و محظور باشد به صريح عقل.
بعد از بيان منشأ اين اعتقاد فاسد و مأخذ اين رأى كاسد را فرمود به قول شريف خودش: من أخذ علم ذلك ... الخ ؛ هر كس اخذ نمايد علم معارف و آياتِ متعلقه بر عقايد را براى خود و طلب نمايد وجود و ادراك آنها را از قِبَلِ نفس خود و رجوع نكند در افكار و توهمات خود به سوى معيارِ عيارِ نفوسِ قدسيّه - كه خدا آن نفوس را منزه داشته است از راه يافتن باطل به سوى آن نفوس كامله قادسه - زياد نمى كند چنين علم مگر دورى از حق ؛ زيرا كه خداى عزوجل ، اين علم را خاصّه قومى كرده است كه آنها عاقل اند و عالم اند و فاهم اند و ايشان معصوم اند از خطا و زلل و چكيده نورند از ازل.
پس حصول علوم حَقّه مخفيّه و ادراك رموز توحيد رقيقه مخبيّه و وصول معارف الهيّه ، ممكن نيست مگر به وسيله معصومين عليهم السلام ؛ زيرا كه ايشان اند وسايط فيض اله بر جميع خلق و طرق الى الله بر سلّاك حق.

[اراده و ابداع ]

۰.متن:
قَالَ عِمْرَانُ: يَا سَيِّدِي، أَ لَا تُخْبِرُنِي عَنِ الْإِبْدَاعِ؟ أَ خَلْقٌ هُوَ أَمْ غَيْرُ خَلْقٍ؟ قَالَ لَهُ الرِّضَا عليه السلام : بَلْ