4 ـ حق

۰.امام علی علیه السلام:
ألَا وإنَّ الحَقَّ مَطايا ذُلُلٌ، رَكِبَها أهلُها واُعطُوا أزِمَّتَها، فسارَتْ بِهِمُ الهُوَيْنا حتّى أتَتْ ظِلّاً ظَليلاً. ^۱

۰.هلا! حقّ‌ها مركب‌هايى رام هستند كه صاحبانشان بر آنها نشستند و زمام آنها را به دست گرفتند. پس، اين مركب‌ها سواران خود را به آرامى و ملايمت بردند تا به سايه‌اى گسترده رسيدند.

۰.امام علی علیه السلام:
مَن يَطلُبِ العِزَّ بغَيرِ حقٍّ يَذِلَّ، ومَن عانَدَ الحقَّ لَزِمَهُ الوَهْنُ. ^۲

۰.هر كس با تكيه به غير حقّ جوياى عزّت شود به ذلّت در افتد، و هر كه با حقّ عناد ورزد خوار گردد.

۰.امام باقر علیه السلام:
لَمّا حَضَرَتْ أبي عليَّ ابنَ الحسينِ علیه السلام الوَفاةُ ضَمَّني إلى صَدْرِهِ ثُمَّ قالَ: أيْ بُنيَّ، اُوصيكَ بِما أوْصاني أبي حِينَ حَضَرَتْهُ الوَفاةُ ـ وبما ذَكَرَ أنّ أباهُ علیه السلام أوصاهُ بهِ ـ: أيْ بُنَيَّ، اصبِرْ على الحقِّ وإنْ كانَ مُرّا. ^۳

۰.چون هنگام رحلت پدرم على بن الحسين علیه السلام فرا رسيد، مرا در

۰.آغوش گرفت و فرمود: فرزندم! من به تو همان سفارشى را مى‌كنم كه پدرم در هنگام فرا رسيدن رحلتش به من كرد و فرمود كه پدر او نيز به وى همان سفارش را كرده است: فرزندم! حقّ را تحمّل كن هرچند تلخ باشد.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
أتْقى النّاسِ مَن قالَ الحقَّ فيمالَهُ وعَلَيهِ. ^۴

۰.با تقواترين مردم كسى است كه حقّ را بگويد، چه به سودش باشد چه به زيانش.

۰.امام علی علیه السلام:
في قائمةِ سَيفٍ مِن سُيوفِ رسولِ اللهِ صلی الله علیه و آله صَحيفَةٌ فِيها... قُلِ الحقَّ ولو على نفسِكَ. ^۵

۰.بر قبضه شمشيرى از شمشيرهاى رسول خدا صلی الله علیه و آله نوشته شده بود... حقّ را بگو هر چند عليه خودت.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
ألَا لا يَمْنَعَنَّ رجُلاً مَهابَةُ النّاسِ أنْ يَتكَلَّم بالحقِّ إذا عَلِمَهُ. ألَا إنّ أفضَلَ الجِهادِ كَلِمَةُ حقٍّ عندَ سُلطانٍ جائر ^۶.

۰.هان! مبادا ترس از مردم مانع آن شود كه كسى حقّ را بداند

۰.و نگويد. بدانيد كه برترين جهاد سخن حقّى است كه در برابر فرمانرواى ستمگر و منحرف گفته شود.

۰.امام علی علیه السلام:
ـ مِن وصاياهُ لابْنِهِ الحُسينِ علیه السلام ـ: يا بُنيَّ، اُوصيكَ بتَقْوى اللهِ في الغِنى والفَقرِ، وكَلِمَةِ الحقِّ في الرِّضا والغَضَبِ.^۷

۰.ـ در سفارش‌هاى خود به فرزندش حسين علیه السلام ـ فرمود: فرزندم! تو را سفارش مى‌كنم به ترس از خدا در توانگرى و تهيدستى، و گفتن حقّ در خشنودى و خشم.

۰.امام علی علیه السلام:
إنّ الحقَّ لا يُعرَفُ بالرِّجالِ، اعْرِفِ الحقَّ تَعرِفْ أهلَهُ.^۸

۰.حقّ به شخصيت‌ها شناخته نمى‌شود؛ خودِ حقّ را بشناس تا پيروان آن را بشناسى.

۰.امام علی علیه السلام:
الحقُّ أوْسَعُ الأشياءِ في التَّواصُفِ، وأضْيَقُها في التَّناصُفِ، لا يَجْري لأحدٍ إلّا جَرى عَلَيهِ، ولا يَجْري علَيهِ إلّا جَرى لَهُ، ولَو كانَ لأحَدٍ أنْ يَجْريَ لَهُ ولا يَجْريَ علَيهِ لَكانَ ذلكَ خالِصا للهِ سُبحانَهُ.^۹

۰.حقّ در توصيف و گفتار گسترده‌ترين چيزهاست، اما در عمل تنگ‌ترين چيزهاست. كسى را حقّى نيست جز آن كه بر او نيز حقّى است و بر او حقّى نيست جز آن كه او را نيز [بر ديگرى] حقّى است. اگر بنا بود كسى را حقّى باشد اما بر او حقّى نه، آن كس فقط خداوند سبحان بود.

۰.امام علی علیه السلام:
أشبَهُ النّاسِ بأنبیاءِ اللهِ أقوَلُهُم لِلحَقٍِّ وأصبَرُهُم علَی العَمَلِ بهِ.^۱۰

۰.شبیه‌ترین مردم به پیامبران خدا، حق‌گوترین آنها و شکیباترینشان در عمل به حق است.