66 ـ وصیت

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
الوَصِيَّةُ حَقٌّ على كُلِّ مُسلمٍ.^۱

۰.وصيّت كردن وظيفه هر مسلمانى است.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
ما يَنبَغي لامرئٍ مُسلمٍ أن يَبِيتَ لَيلَةً إلاّ و وَصيَّتُهُ تَحتَ رأسِهِ.^۲

۰.بر هيچ مسلمانى سزاوار نيست كه شبى را سپرى كند، مگر اينكه وصيّتش زير سرش باشد.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
مَن ماتَ على وَصيَّةٍ ماتَ على سَبيلٍ و سُنَّةٍ، و ماتَ على تُقىً و شَهادَةٍ، و ماتَ مَغفورا لَهُ.^۳

۰.هر كس با وصيّتى بميرد، بر راه و سنّت [پيامبر صلی الله علیه و آله] و بر پرهيزگارى و شهادت، مرده و آمرزيده گشته است.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
إنّ اللهَ عز و جل أعطاكُم ثُلُثَ أموالِكُم عِندَ وَفاتِكُم زِيادَةً في أعمالِكُم.^۴

۰.خداوند عز و جل، براى افزونى [ثواب] اعمال شما، [اجازه انفاق و تصرّف در] يك سوم اموالتان را هنگام وفات به شما عطا فرموده است.

۰.امام باقر علیه السلام:
مَن لَم يُوصِ عِندَ مَوتِهِ لِذَوي قَرابَتِهِ مِمَّن لا يَرِثُهُ فَقد خَتَمَ عَمَلَهُ بمَعصِيَةٍ.^۵

۰.هر كس هنگام مرگ خود براى خويشاوندانش كه از او ارث نمی‏برند وصيّت نكند عمل خود را به معصيتى ختم كرده است.

۰.امام علی علیه السلام:
مَن أوصى و لَم يَحِفْ و لَم يُضارَّ كانَ كَمَن تَصَدَّقَ بهِ في حَياتِهِ.^۶

۰.هر كس وصيّت كند و [در وصيّت خود] ستم نكند و [به وارث] زيان وارد نياورد، مانند كسى است كه آن [مال مورد وصيّت] را در زمان حيات خود صدقه داده باشد.

۰.امام علی علیه السلام:
الحَيفُ في الوَصيَّةِ مِن الكَبائرِ.^۷

۰.ستم و حق كشى در وصيّت، از گناهان كبيره است.

۰.امام باقر علیه السلام:
قَضى أميرُ المؤمنينَ علیه السلام في رجُلٍ تُوُفِّيَ و أوصى بمالِهِ كُلِّهِ أو أكثَرِهِ، فقالَ لَهُ: الوَصيَّةُ تُرَدُّ إلَى المَعروفِ غَيرِ المُنكَرِ، فمَن ظَلَمَ نَفسَهُ و أتى في وَصيَّتِهِ المُنكَرَ و الحَيفَ فإنّها تُرَدُّ إلَى المَعروفِ، و يُترَكُ لأهلِ المِيراثِ مِيراثُهُم.^۸

۰.امير المؤمنين علیه السلام درباره مردى كه مرده و نسبت به همه مال خود يا بيشتر آن وصيّت كرده بود اين گونه قضاوت فرمود كه وصيّت، به مقدار معروف (يك سوم كه در شرع آمده است) برگردانده شود. پس هر كه به خود ستم كند و در وصيّتش مرتكب خلاف و ظلم گردد، آن وصيّت به معروف برگردانده می‏شود و ميراث وارثان به آنان وا گذار می‏گردد.

۰.امام صادق علیه السلام:
مَن أوصى بِالثُّلُثِ فَقَد أضَرَّ بِالوَرَثَةِ، و الوَصيَّةُ بِالخُمسِ و الرُّبعِ أفضَلُ مِن الوَصيَّةِ بِالثُّلُثِ، و مَن أوصى بِالثُّلُثِ فلَم يَترُكْ.^۹

۰.هر كه به يك سوم [داراييش] وصيّت كند به وارثان ضرر زده است و وصيّت كردن به يك پنجم و يك چهارم، از وصيّت كردن به يك سوم افضل است. كسى كه به يك سوم وصيّت كند، چيزى [از مورد مأذون و مجاز] را باقى نگذاشته است.

۰.امام علی علیه السلام:
يا بنَ آدمَ، كُنْ وَصِيَّ نَفسِكَ في مالِكَ، و اعمَلْ فيهِ ما تُؤثِرُ أن يُعمَلَ فيهِ مِن بَعدِكَ.^۱۰

۰.اى پسر آدم! وصىّ خودت در مال و دارايى خويش باش و با آن چنان كن كه ترجيح می‏دهى پس از تو با آن چنان شود.