69 ـ مرگ

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
إذا ماتَ أحَدُكُم فَقد قامَت قِيامَتُهُ، يَرى ما لَهُ مِن خَيرٍ و شَرٍّ.^۱

۰.هرگاه يكى از شما بميرد، قيامتش برپا شده است، و آن چه براى او از خير و شر هست می‏بيند.

۰.امام علی علیه السلام:
أنتُم طُرَداءُ المَوتِ، إن أقَمتُم لَهُ أخَذَكُم، وإن فَرَرتُم مِنهُ أدرَكَكُم، وهُو ألزَمُ لَكُم مِن ظِلِّكُم، المَوتُ مَعقودٌ بنَواصيكُم.^۲

۰.شما فراريان (و تعقيب شدگان) مرگ هستيد. اگر برايش بايستيد، شما را می‏گيرد و اگر هم از آن بگريزيد، به شما می‏رسد. او از سايه شما به شما پيوسته‌تر است. مرگ به ناصيه‏های شما گره خورده است.

۰.امام زین العابدین علیه السلام:
ـ لمّا سُئلَ عنِ المَوتِ ـ: لِلمؤمنِ كنَزعِ ثِيابٍ وَسِخَةٍ قَمِلَةٍ، وفَكِّ قُيودٍ وأغلالٍ ثَقيلَةٍ، والاستِبدالِ بأفخَرِ الثِّيابِ وأطيَبِها رَوائحَ، وأوطَاَ المَراكِبِ، وآنَسِ المَنازِلِ؛ وللكافِرِ كخَلعِ ثِيابٍ فاخِرَةٍ، والنَّقلِ عن مَنازِلَ أنيسَةٍ، والاستِبدالِ بأوسَخِ الثِّيابِ وأخشَنِها، وأوحَشِ المَنازِلِ، وأعظَمِ العَذابِ.^۳

۰.ـ در پاسخ به اين پرسش كه مرگ چيست؟ ـ فرمود: براى مؤمن چون بركندن جامه‏هایی چركين و شپشى از تن است و از هم گسستن كُند و زنجيرهاى گرانبار و جايگزين كردن فاخرترين و خوشبوترين جامه‌ها و راهوارترين مركب‏ها و امن‌ترين منزل‌ها. و براى كافر به منزله بركندن جامه‏هایی فاخر از تن و منتقل شدن از منزل‏هایی امن و جايگزين كردن آنها به كثيف‌ترين و خشن‌ترين جامه‏ها و وحشتناك‌ترين منزل‏ها و بزرگترين عذاب است.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
أكثِروا ذِكرَ المَوتِ، فما مِن عَبدٍأكثَرَ ذِكرَهُ إلّا أحيا اللهُ قلبَهُ وهَوَّنَ علَيهِ المَوتَ.^۴

۰.مرگ را فراوان ياد كنيد؛ زيرا هيچ بنده‌اى آن را بسيار ياد نكرد، مگر اينكه خداوند دلش را زنده گردانيد و مردن را بر او آسان ساخت.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
مَنِ ارتَقَبَ المَوتَ سارَعَ في الخَيراتِ.^۵

۰.كسى كه چشم به راه مرگ باشد، در كارهاى نيك بكوشد.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
لا يَتَمنّى أحَدُكُمُ المَوتَ لِضُرٍّنَزَلَ بهِ، فإن كانَ ولابُدَّ فاعِلاً فلْيَقُل: اللّهُمّ أحيِني ما كانَتِ الحَياةُ خَيرا لي، وتَوَفَّني إذا كانَتِ الوَفاةُ خَيرا لي.^۶

۰.هيچ يك از شما به خاطر گزندى كه به او می‏رسد، مرگ را آرزو نكند؛ و اگر ناچار به اين كار شد، بگويد: بار خدايا! تا زمانى كه زندگى براى من بهتر است مرا زنده بدار و هرگاه مرگ برايم بهتر بود، مرا بميران.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
لايَتَمنّى أحَدُكُمُ المَوتَ إلّا أن يَثِقَ بِعَملِهِ.^۷

۰.هيچ يك از شما آرزوى مرگ نكند، مگر اينكه به عمل خود اطمينان داشته باشد.

۰.امام باقر علیه السلام:
أتى النَّبيَّ صلی الله علیه و آله رَجُلٌ فقالَ: ماليَ لا اُحِبُّ المَوتَ؟ فقالَ لهُ: ألكَ مالٌ؟ قالَ: نَعَم. قالَ: فقَدَّمتَهُ؟ قالَ: لا، قالَ: فمِن ثَمّ لا تُحِبُّ المَوتَ.^۸

۰.مردى خدمت پيامبر خدا صلی الله علیه و آله رسيد و پرسيد: علّت ناخوش داشتن مرگ چيست؟ حضرت فرمود: آيا ثروتى دارى؟ عرض كرد: آرى. فرمود: آيا آن را [براى آخرتت] پيش فرستاده‏ای؟ عرض كرد: خير. فرمود: از اين جاست كه مرگ را دوست ندارى.

۰.امام صادق علیه السلام:
يَنبَغي لأولياءِ المَيّتِ أن يُؤْذِنوا إخوانَ المَيّتِ بمَوتهِ، فيَشهَدونَ جَنازَتَهُ ويُصَلُّونَ علَيهِ، فيُكسِبُ لَهُمُ الأجرَ ويُكسِبُ لِمَيّتهِ الاستِغفارَ.^۹

۰.شايسته است كه صاحبان عزا برادران دينى ميّت را از مرگ او با خبر سازند، تا در تشييع جنازه‌اش حاضر شوند و بر او نماز خوانند و بدين ترتيب، هم براى آنان اجرى حاصل شود و هم براى ميّت استغفار به عمل آيد.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
يَتبَعُ المَيّتَ ثلاثةٌ: أهلُهُ ومالُهُ وعمَلُهُ، فيَرجِعُ اثنانِ ويَبقى واحِدٌ؛ يَرجِعُ أهلُهُ ومالُهُ، ويَبقى عَمَلُهُ.^۱۰

۰.سه چيز از پى مرده می‏رود: خانواده‌اش، مالش و كردارش؛ دوتاى آنها بر می‏گردند و يكى می‏ماند: خانواده و مالش بر می‏گردند و كردارش می‏ماند.