70 ـ مصیبت

۰.امام صادق علیه السلام:
ـ في مَعنَى التَّعزيَةِ ـ: إن كانَ هذا المَيِّتُ قد قَرَّبَكَ مَوتُهُ مِن رَبِّكَ أو باعَدَكَ عن ذَنبِكَ فهذهِ لَيسَت مُصيبَةً، و لكنّها لَكَ رَحمَةٌ و علَيكَ نِعمَةٌ، و إن كان ما وَعَظَكَ و لا باعَدَكَ عن ذَنبِكَ، و لا قَرَّبَكَ مِن رَبِّكَ فمُصيبَتُكَ بقَساوَةِ قَلبِكَ أعظَمُ مِن مُصيبَتِكَ بِمَيِّتِكَ، إن كنتَ عارِفا بربِّكَ.^۱

۰.ـ در معناى تسليت دادن ـ فرمود: اگر مرگ اين ميّت تو را به پروردگارت نزديك يا از گناهت دور كرده باشد، اين مصيبت نيست، بلكه براى تو رحمتى و نعمتى است؛ اما اگر مرگ او تو را پند نداده و از گناهت دور نكرده و به پروردگارت نزديك نساخته باشد، مصيبتِ سخت دلى تو بزرگتر از مصيبتِ مرگ ميّت توست؛ اگر پروردگارت را بشناسى.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
أربَعٌ مَن كُنَّ فيهِ كانَ في نُورِ اللهِ الأعظَمِ: شهادَةُ أن لا إلهَ إلاّ اللهُ و أنّي رسولُ اللهِ، و مَن إذا أصابَتهُ مُصيبَةٌ قالَ: إنّا للهِِ و إنّا إلَيهِ راجِعونَ، و مَن إذا أصابَ خَيرا قالَ: الحَمدُ للهِِ رَبِّ العالَمِينَ، و مَن إذا أصابَ خَطيئةً قالَ: أستَغفِرُ اللهَ و أتُوبُ إلَيهِ.^۲

۰.چهار چيز است كه هر كس آنها را داشته باشد در نور اعظم خداوند [غرق] است: گواهى دادن به اين كه معبودى جز خدا نيست، و اينكه من فرستاده خدا هستم، و كسى كه چون مصيبتى به او رسد، گويد: ما از خداييم و به سوى او بر می‏گرديم؛ و كسى كه هرگاه كار خيرى انجام دهد، گويد: سپاس و ستايش خدا را كه پروردگار جهانيان است. و كسى كه هرگاه گناهى كند، گويد: از خداوند آمرزش می‏خواهم و به درگاه او توبه می‏كنم.

۰.بحار الأنوار:
عَن قَبِيصَةِ: كنتُ عندَ رسولُ اللهِ صلی الله علیه و آله جالسا، إذ أتَتهُ امرَأةٌ فقالَت: يا رسولَ اللهِ، ادعُ الله لي فإنَّهُ ليسَ يَعيشُ لي وَلَدٌ، فقالَ صلی الله علیه و آله: و كَم ماتَ لكِ وَلَدٌ؟ قالَت: ثلاثةٌ، قالَ: لقد احتُظِرتِ مِن النارِ بحِظارٍ شَديدٍ.^۳

۰.ـ به نقل از قبيصه ـ: نزد پيامبر خدا صلی الله علیه و آله نشسته بودم كه زنى آمد و از مرگ فرزندانش شكوه كرد و گفت: اى رسول خدا! از خدا براى من طلب فرزند نما. حضرت به او فرمود: چند فرزند از تو مرده است؟ عرض كرد: سه تا. فرمود: تو در برابر آتش، حصار محكمى بر گِرد خود كشيده‌اى.

۰.الأمالی للطوسی:
عن عائشة: لَمّا ماتَ إبراهيمُ بَكَى النبيُّ صلی الله علیه و آله حتّى جَرَت دُموعُهُ على لِحيَتِهِ، فقيلَ لَهُ: يا رسولَ اللهِ، تَنهى عنِ البُكاءِ و أنتَ تَبكي؟! فقالَ: ليسَ هذا بُكاءً، و إنّما هذهِ رَحمَةٌ، و مَن لا يَرحَمْ لا يُرحَمْ.^۴

۰.ـ به نقل از عائشه ـ: هنگامى كه ابراهيم درگذشت پيامبر صلی الله علیه و آله چندان گريست كه اشك‌هايش بر محاسنش جارى گشت. عرض شد: اى رسول خدا! شما از گريستن نهى می‏كنيد و خود می‏گرييد؟! فرمود: اين گريه نيست، بلكه رحم است، و هركه رحم نكند به او رحم نمی‏شود.

۰.سنن النسائی:
عن أبي هريرة: ماتَ مَيِّتٌ مِن آلِ رسولِ اللهِ صلی الله علیه و آله فاجتَمَعَ النِّساءُ يَبكِينَ علَيهِ فقامَ عمرُ يَنهاهُنَّ و يَطرُدُهُنَّ، فقالَ رسولُ اللهِ صلی الله علیه و آله: دَعهُنَّ يا عمرُ، فإنّ العَينَ دامِعةٌ و القَلبَ مُصابٌ و العَهدَ قريبٌ.^۵

۰.ـ به نقل از أبو هريرة ـ: يكى از افراد خاندان رسول خدا صلی الله علیه و آله در گذشت. زن‏ها جمع شده و بر او می‏گريستند؛ كه عمر برخاست و آنان را از گريستن نهى كرد و شروع به متفرّق كردن آنها نمود. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: اى عمر! رهايشان كن؛ كه چشم، اشكبار است و دل، مصيبت ديده و داغشان، تازه می‏باشد.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
النِّياحَةُ عملُ الجاهِليَّةِ.^۶

۰.شيون كردن، كار جاهليت است.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
مِن كُنُوزِ البِرِّ: كِتمانُ المَصائب و الأمراضِ و الصَّدَقةِ.^۷

۰.پوشيده داشتن مصيبت‌ها و بيماري‌ها و صدقه، از گنج‌هاى نيكى است.

۰.امام علی علیه السلام:
مَن عَظَّمَ صِغارَ المَصائبِ ابتَلاهُ اللهُ بِكِبارِها.^۸

۰.هر كه مصيبت‌هاى كوچك را بزرگ شمارد، خداوند او را به مصيبت‌هاى بزرگ مبتلا گرداند.

۰.امام صادق علیه السلام:
إنَّ اللهَ تعالى تَطَوَّلَ على عِبادِهِ بثَلاثٍ: ألقَى علَيهِمُ الرِّيحَ بعدَ الرَّوحِ و لو لا ذلكَ ما دَفَنَ حَميمٌ حَميما، و ألقى علَيهِمُ السَّلوَةَ بعدَ المُصيبَةِ و لو لا ذلكَ لانقَطَعَ النَّسلُ،^۹ و ألقى على هذهِ الحَبَّةِ الدابَّةَ و لو لا ذلكَ لَكَنَزَتها مُلوكُهُم كما يَكنِزُونَ الذَّهَبَ و الفِضَّةَ.^۱۰

۰.خداوند متعال با سه كار، به بندگان خود لطف فرمود: گنديده شدن بدن بعد از مرگ، كه اگر چنين نبود هيچ عزيزى عزيز خود را دفن نمی‏كرد. و فراموشى بعد از مصيبت، كه اگر چنين نبود نسل [بشر از غصّه] قطع می‏شد.^۱۱ و كرم خوردگى اين دانه [گندم و...] كه اگر چنين نبود فرمانروايانشان، همچنان كه زر و سيم را می‏اندوزند، آن را نيز می‏اندوختند.

۰.امام صادق علیه السلام:
إنّ المَيِّتَ إذا ماتَ بَعَثَ اللهُ مَلَكا إلى أوجَعِ أهلِهِ، فَمَسَحَ على قَلبِهِ فَأنساهُ لَوعَةَ الحُزنِ، و لو لا ذلكَ لَم تَعمُرِ الدنيا.^۱۲

۰.هرگاه كسى بميرد، خداوند فرشته‏ای را به سوى دردمندترين عضو خانواده او می‏فرستد. پس بر قلب او دستى می‏كشد و سوز و گداز غم را از ياد او می‏برد و اگر چنين نبود، دنيا آباد نمی‏شد.