نكاتى درباره حجاب‏هاى دانش و حكمت‏

نكته اوّل : قلمرو حجاب‏هاى حكمت‏

نخستين سؤال درباره آنچه در اين فصل به عنوان حجاب‏هاى دانش و حكمت مطرح شد ، اين بود كه قلمرو اين موانع تا كجاست ؟ آيا همه اين امور ، مانع انواع شناخت‏هاى حسّى ، عقلى و قلبى است يا مانعيّت آنها مرز خاصّى دارد ؟ براى پاسخ به اين سؤال ، بايد موانع يادشده در اين فصل را به چند دسته تقسيم كرد :

دسته اوّل ، موانع و آفات علوم رسمى؛ مانند : كم‏رويى ، بدفهمى و تن‏آسايى .^۱ اين دسته از موانع كه از موانع شناخت‏هاى عقلى به شمار مى‏روند ، كمترين احاديث اين فصل را به خود اختصاص داده‏اند .

دسته دوم ، موانعى كه مانعيّت آنها شامل شناخت‏هاى عقلى و قلبى است؛ مثل : عُجب ، غرور ، تعصّب ، استبداد ، غضب ، پُرخورى و شُرب خمر .^۲ اين