415
علم و حکمت در قرآن و حدیث (ویراست دوم)

نكته‏هايى درباره برترى دانش بر عبادت‏

1 . كدام دانش و كدام عبادت ؟

در فصل پنجم خواهد آمد كه فراگيرى هر گونه دانشى، از نظر فقهى ، تابع يكى از احكام پنجگانه است و بر اين اساس ، دانش به: واجب ، حرام ، مستحب ، مكروه و مباح تقسيم مى‏شود . اگر هر چه را كه صورت عبادت دارد ، به مفهوم عام آن، داراى احكام پنجگانه بدانيم ، حالت‏هاى تزاحم «تعلّم» و «تعبّد»، از لحاظ عقلى به 25 مورد خواهد رسيد . از اين رو ، نخستين مسئله در مقام ترجيح دانش بر عبادت ، اين است كه كدام علم بر كدام عبادت رجحان دارد ؟

تأمّل در متن احاديثى كه دانش را بر عبادت ترجيح مى‏دهند ، به روشنى نشان مى‏دهد كه منظور ، ترجيح تعلّم واجب و يا مستحب بر عبادت‏هاى مستحب است . البته فاصله فضيلت تعلّم واجب و تعبّد مستحب ، قابل مقايسه با فاصله تعلّم مستحب و تعبّد مستحب نيست و شايد احاديثى كه فضائل شگفت‏انگيزى را در تبيين فضيلت دانش بر عبادت مطرح كرده‏اند ، ناظر به اين صورت از تزاحم‏اند۱ .

1.ر . ك : ص ۴۰۷ ح ۸۸۰ و ۴۰۹ ح ۸۸۷ .


علم و حکمت در قرآن و حدیث (ویراست دوم)
414
  • نام منبع :
    علم و حکمت در قرآن و حدیث (ویراست دوم)
تعداد بازدید : 87813
صفحه از 973
پرینت  ارسال به