۱۰۳۹.امام على عليه السلام : هركس بسيار به درس و مباحثه علم بپردازد ، آنچه را فرا گرفته ، از ياد نمى‏برَد و آنچه را ندانسته ، فرا مى‏گيرد .

۱۰۴۰.امام على عليه السلام : دانش را بجوى تا بر دانشت بيفزايى .

ر . ك : ص 217 ح 482
و ص 761 (بسنده نكردن به آنچه مى‏داند) و ص 767 (يارى جستن از خدا براى افزايش دانش) .

3 / 16

شكيبايى‏

قرآن‏

«موسى به او (خضر) گفت : آيا به دنبال تو بيايم تا آن كه از بينشى كه آموخته شده‏اى ، به جهت رشدم به من بياموزى؟ گفت : تو هرگز نمى‏توانى همپاى من صبر كنى ، و چگونه مى‏توانى بر چيزى كه به شناخت آن احاطه ندارى ، صبر كنى؟ گفت : ان شاء اللَّه مرا شكيبا خواهى يافت و در هيچ كارى ، تو را نافرمانى نخواهم كرد . گفت : اگر به دنبال من مى‏آيى ، پس از چيزى سؤال مكن تا خود از آن با تو سخن آغاز كنم . پس ره‏سپار گرديدند ، تا وقتى كه سوار كشتى شدند . وى آن را سوراخ كرد . [ موسى ]گفت : آيا كشتى را سوراخ كردى تا سرنشينانش را غرق كنى؟ واقعاً كار ناروايى كردى ! گفت : آيا نگفتم كه تو هرگز نمى‏توانى همپاى من صبر كنى؟ [موسى ]گفت : به سبب آنچه فراموش كردم ، مرا مؤاخذه مكن و در كارم بر من سخت مگير . پس رفتند تا به نوجوانى برخوردند . [ خضر ،] او را كُشت . موسى به او گفت : آيا شخص بى‏گناهى را بدون اين كه كسى را به قتل رسانده باشد ، كُشتى؟ واقعاً كار ناپسندى مرتكب شدى . گفت : آيا به تو نگفتم كه هرگز نمى‏توانى همپاى من صبر كنى؟ [موسى‏] گفت : اگر از اين پس چيزى از تو پرسيدم، ديگر با من همراهى‏مكن و از جانب من ، قطعاً معذور خواهى بود» .

حديث‏

۱۰۴۱.عيسى عليه السلام : درِ دانش را استوار كنيد كه درِ آن ، شكيبايى است .

۱۰۳۹.عنه عليه السلام : مَن أكثَرَ مُدارَسَةَ العِلمِ لَم يَنسَ ما عَلِمَ ، وَاستَفادَ ما لَم يَعلَم.^۱

۱۰۴۰.عنه عليه السلام : اُطلُبِ العِلمَ تَزدَد عِلماً.^۲

راجع : ص 216 ح 482
و ص 760 (عدم الإكتفاء بما يعلم) و ص 766 (الاستعانة باللَّه عزّ و جلّ في زيادة العلم) .

3 / 16

الصَّبر

الكتاب‏

«قَالَ لَهُ مُوسَى‏ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَى‏ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا * قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِىَ صَبْرًا * وَ كَيْفَ تَصْبِرُ عَلَى‏ مَا لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا * قَالَ سَتَجِدُنِى إِن شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَ لَآ أَعْصِى لَكَ أَمْرًا * قَالَ فَإِنِ اتَّبَعْتَنِى فَلَا تَسَْلْنِى عَن شَىْ‏ءٍ حَتَّى‏ أُحْدِثَ لَكَ مِنْهُ ذِكْرًا * فَانطَلَقَا حَتَّى‏ إِذَا رَكِبَا فِى السَّفِينَةِ خَرَقَهَا قَالَ أَخَرَقْتَهَا لِتُغْرِقَ أَهْلَهَا لَقَدْ جِئْتَ شَيًْا إِمْرًا * قَالَ أَلَمْ أَقُلْ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِىَ صَبْرًا * قَالَ لَا تُؤَاخِذْنِى بِمَا نَسِيتُ وَ لَا تُرْهِقْنِى مِنْ أَمْرِى عُسْرًا * فَانطَلَقَا حَتَّى‏ إِذَا لَقِيَا غُلَمًا

فَقَتَلَهُ قَالَ أَقَتَلْتَ نَفْسًا زَكِيَّةَم بِغَيْرِ نَفْسٍ لَّقَدْ جِئْتَ شَيًْا نُّكْرًا * قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِىَ صَبْرًا * قَالَ إِن سَأَلْتُكَ عَن شَىْ‏ءِم بَعْدَهَا فَلَا تُصَحِبْنِى قَدْ بَلَغْتَ مِن لَّدُنِّى عُذْرًا».^۳

الحديث‏

۱۰۴۱.عيسى‏ عليه السلام : حَصِّنوا بابَ العِلمِ ، فَإِنَّ بابَهُ الصَّبرُ.^۴