883
علم و حکمت در قرآن و حدیث (ویراست دوم)

۱۹۸۳.عيسى عليه السلام : به حقيقت مى‏گويم : بدترينِ مردم ، مرد دانشمندى است كه دنيايش را بر دانشش ترجيح داده و آن را دوست دارد و مى‏طلبد و براى (تحصيل) آن مى‏كوشد و حتّى اگر مى‏توانست مردم را در سرگردانى بگذارد ، مى‏گذاشت . گستره نور خورشيد به چه كار نابينا مى‏آيد ، وقتى كه آن را نمى‏بيند ؟ همين گونه ، دانش به كار دانشمند نمى‏آيد ، هنگامى كه به آن عمل نمى‏كند .
ميوه‏هاى درخت ، بسيار است ؛ ولى همه آنها سودمند و خوردنى نيستند . دانشمندان هم فراوان‏اند ؛ ولى همه آنها از دانش خود ، بهره نمى‏برند و زمين فراخ است ؛ ولى همه آن مسكونى نيست . سخنرانان ، بسيارند ؛ ولى همه سخنانشان در خور تصديق نيست . پس خود را حفظ كنيد از دانشمندان دروغ‏پردازى كه پشمينه‏پوش و سر به زيرند ، تا خطاياى خود را بدان زينت دهند و از زير ابروان خود ، مانند گرگ‏ها تيز مى‏نگرند و گفتارشان با كردارشان مخالف است . آيا از خاربُن ، انگور چيده مى‏شود و از حنظل ، انجير؟! همين گونه ، گفته دانشمند دروغگو ، اثرى جز باطل ندارد و همه كس را نمى‏توان در آنچه مى‏گويد ، تصديق كرد ... .
واى بر شما اى دانشمندان بدكردار! چون مرگ بر شما فرود نمى‏آيد ، با خود نگوييد كه اجلتان به تأخير مى‏افتد ، كه مى‏بينم بر شما درآمده و شما را بُرده است . از هم اكنون ، دعوت مرگ را در گوش خود فرو كنيد و از همين حالا بر خود نوحه بخوانيد و از هم اكنون ، بر خطاياى خود بگِرييد و از همين زمان ، بار بربنديد و مهيّاى رفتن گرديد و در بازگشت به پروردگارتان ، شتاب كنيد ... .
واى بر شما اى دانشمندان بدكار! آيا مُرده نبوديد و خدا زنده‏تان كرد و چون زنده شديد ، دوباره مُرديد؟ واى بر شما ! آيا بى‏سواد نبوديد ، پس به شما آموخت و چون آموختيد ، فراموش كرديد ؟ واى بر شما ! آيا تربيت ناشده نبوديد ، پس خدا شما را فهيم كرد و چون فهيم شديد ، نادانى كرديد؟
واى بر شما! آيا گم‏راه نبوديد ، پس هدايتتان كرد و چون هدايت شديد ، گم‏راه گشتيد؟
واى بر شما! آيا نابينا نبوديد ، پس بينايتان ساخت و چون بينا شديد ، چشم بستيد؟
واى بر شما! آيا ناشنوا نبوديد ، پس شنوايتان نمود و چون شنوا گشتيد ، گوش بستيد؟
واى بر شما! آيا گنگ نبوديد ، پس شما را به سخن درآورد و چون سخنور شديد ، لب فرو بستيد؟
واى بر شما! آيا درخواست گشايش در كار را نكرديد و چون گشايش داد ، پا پس كشيديد؟
واى بر شما! آيا خوار نبوديد ، پس عزيزتان كرد و چون عزّت يافتيد ، به قهر و تجاوز و سرپيچى پرداختيد ؟
واى بر شما! آيا در زمين ناتوان نبوديد و مى‏ترسيديد كه مردم شما را بربايند ، پس خداوند يارى‏تان داد و تأييدتان كرد و چون يارى يافتيد ، تكبّر و زورگويى كرديد؟
پس واى بر شما از خوارى روز قيامت كه چگونه خوار و كوچكتان مى‏كنند ! و واى بر شما ، اى دانشمندان تباهكار! همچون ملحدان عمل مى‏كنيد و آرزوى وارثان را داريد و چون اصحاب امن و امان ، سكون و آرامش داريد ، حال آن كه كار خداوند به ميل و اختيار شما جريان ندارد؛ بلكه براى مردن مى‏زاييد و براى خرابى مى‏سازيد و آباد مى‏كنيد و براى وارثان ، آماده مى‏كنيد .


علم و حکمت در قرآن و حدیث (ویراست دوم)
882

۱۹۸۳.عنه عليه السلام : بِحَقٍّ أقولُ لَكُم : إنَّ شَرَّ النّاسِ لَرَجُلٌ عالِمٌ آثَرَ دُنياهُ عَلى‏ عِلمِهِ ، فَأَحَبَّها وطَلَبَها وجَهَدَ عَلَيها حَتّى‏ لَوِ استَطاعَ أن يَجعَلَ النّاسَ في حَيرَةٍ لَفَعَلَ ، وماذا يُغني عَنِ الأَعمى‏ سَعَةُ نورِ الشَّمسِ وهُوَ لا يُبصِرُها ؟ ! كَذلِكَ لا يُغني عَنِ العالِمِ عِلمُهُ إذ هُوَ لَم يَعمَل بِهِ .
ما أكثَرَ ثِمارَ الشَّجَرِ ولَيسَ كُلُّها يَنفَعُ ويُؤكَلُ ! وما أكثَرَ العُلَماءَ ولَيسَ كُلُّهُم يَنتَفِعُ بِما عَلِمَ ! وما أوسَعَ الأَرضَ ولَيسَ كُلُّها تُسكَنُ ! وما أكثَرَ المُتَكَلِّمينَ ولَيسَ كُلُّ كَلامِهِم يُصَدَّقُ ! فَاحتَفِظوا مِنَ العُلَماءِ الكَذَبَةِ الَّذينَ عَلَيهِم ثِيابُ الصّوفِ مُنَكِّسي رُؤوسِهِم إلَى الأَرضِ يُزَوِّرونَ بِهِ الخَطايا يَرمُقونَ مِن تَحتِ حَواجِبِهِم كَما تَرمُقُ الذِّئابُ ، وقَولُهُم يُخالِفُ فِعلَهُم ، وهَل يُجتَنى‏ مِنَ العَوسَجِ العِنَبُ ، ومِنَ الحَنظَلِ التّينُ ؟ ! وكَذلِكَ لا يُؤَثِّرُ قَولُ العالِمِ الكاذِبِ إلّا زوراً ، ولَيسَ كُلُّ مَن يَقولُ يَصدُقُ . . .
وَيلَكُم يا عُلَماءَ السَّوءِ ! لا تُحَدِّثوا أنفُسَكُم أنَّ آجالَكُم تَستَأخِرُ مِن أجلِ أنَّ المَوتَ لَم يَنزِل بِكُم ، فَكَأَنَّهُ قَد حَلَّ بِكُم فَأَظعَنَكُم ، فَمِنَ الآنَ فَاجعَلُوا الدَّعوَةَ في آذانِكُم ، ومِنَ الآنَ فَنوحوا عَلى‏ أنفُسِكُم ، ومِنَ الآنَ فَابكوا عَلى‏ خَطاياكُم ، ومِنَ الآنَ فَتَجَهَّزوا وخُذوا اُهبَتَكُم وبادِرُوا التَّوبَةَ إلى‏ رَبِّكُم . . .
وَيلَكُم يا عُلَماءَ السَّوءِ ! ألَم تَكونوا أمواتاً فَأَحياكُم ؟ فَلَمّا أحياكُم مُتُّم ؟ !
وَيلَكُم ! ألَم تَكونوا اُمِّيّينَ فَعَلَّمَكُم ؟ فَلَمّا عَلَّمَكُم نَسيتُم ؟ !
وَيلَكُم ! ألَم تَكونوا جُفاةً فَفَقَّهَكُمُ اللَّهُ ؟ فَلَمّا فَقَّهَكُم جَهِلتُم ؟ !
وَيلَكُم ! ألَم تَكونوا ضُلّالًا فَهَداكُم ؟ فَلَمّا هَداكُم ضَلَلتُم ؟ !
وَيلَكُم ! ألَم تَكونوا عُمياً فَبَصَّرَكُم ؟ فَلَمّا بَصَّرَكُم عَميتُم ؟ !
وَيلَكُم ! ألَم تَكونوا صُمًّا فَأَسمَعَكُم ؟ فَلَمّا أسمَعَكُم صَمِمتُم ؟ !
وَيلَكُم ! ألَم تَكونوا بُكماً فَأَنطَقَكُم ؟ فَلَمّا أنطَقَكُم بَكِمتُم ؟ !
وَيلَكُم ! ألَم تَستَفتِحوا ؟ فَلَمّا فُتِحَ لَكُم نَكَصتُم عَلى‏ أعقابِكُم ؟ !
وَيلَكُم ! ألَم تَكونوا أذِلَّةً فَأَعَزَّكُم ؟ فَلَمّا عَزَزتُم قَهَرتُم وَاعتَدَيتُم وعَصَيتُم ؟ !
وَيلَكُم ! ألَم تَكونوا مُستَضعَفينَ فِي الأَرضِ تَخافونَ أن يَتَخَطَّفَكُمُ النّاسُ فَنَصَرَكُم وأيَّدَكُم ؟ فَلَمّا نَصَرَكُمُ استَكبَرتُم وتَجَبَّرتُم .؟ !
فَيا وَيلَكُم مِن ذُلِّ يَومِ القِيامَةِ كَيفَ يُهينُكُم ويُصَغِّرُكُم .؟ ! ويا وَيلَكُم يا عُلَماءَ السَّوءِ ! إنَّكُم لَتَعمَلونَ عَمَلَ المُلحِدينَ وتَأمُلونَ أمَلَ الوارِثينَ وتَطمَئِنّونَ بِطُمَأنينَةِ الآمِنينَ ! ولَيسَ أمرُ اللَّهِ عَلى‏ ما تَتَمَنَّونَ وتَتَخَيَّرونَ ، بَل لِلمَوتِ تَتَوالَدونَ ، ولِلخَرابِ تَبنونَ وتَعمُرونَ ، ولِلوارِثينَ تَمهَدونَ !۱

1.تحف العقول : ص ۵۰۳ - ۵۰۹ ، بحارالأنوار : ج ۱۴ ص ۳۰۷ ح ۱۷ .

  • نام منبع :
    علم و حکمت در قرآن و حدیث (ویراست دوم)
تعداد بازدید : 87346
صفحه از 973
پرینت  ارسال به