شرح نهج البلاغه ابن میثم

ترجمه شرح نهج البلاغه بحرانی است که به روش کلامی فلسفی نوشته شده و نویسنده آن از عالمان شیعی قرن هفتم است.

وی، در شرح خود با به کار گیری قواعد ادبیات عرب و تطبیق آن با متن نهج البلاغه به شرح الفاظ، و مفردات پرداخته و با کاربردهای آیین بلاغت و آرایه های لفظی و با استفاده از فنون منطقی، این اثر را تألیف کرده است.

وی در آغاز کتاب و به عنوان مقدمه، مباحث الفاظ را مطرح کرده تا ذهن خوانندگانش را بر فهم دقيق كلمات امام و این شرح آماده نماید و سپس، به شرح نهج البلاغه پرداخته است. در مقدمه سه قاعده ترتیب داده و هر قاعده به چند فصل و هر فصل در چند مبحث تنظیم شده است.

دلالت الفاظ بر معانی، تعریف خطابه و فضیلت امام، از جمله قواعدی است که مؤلف در مقدمه، آنها را اساس شرح خود قرار داده است. وی در ساختار ظاهری کتاب ابتدا متن سخنان و نوشته های امام را آورده و واژه های آنها را معنا کرده که مترجمان ترجمه متن ها را نیز، پس از آن آورده اند. آن گاه شارح به شرح و تفصیل مطالب مطرح شده پرداخته و در شرح، به نکات ادبی توجه کرده و ریشه یابی واژه ها را نیز در دستور کار قرار داده و منظور و هدف سخنان را یک به یک توضیح داده است.

در این شرح، به احتمال های عبارت ها هم، توجه شده و شارح آنها را در نوشته خود آورده است. ابن میثم آن بخش هایی از سخنان، نوشته ها، وصایا و نامه های امام را که سید رضی در نهج البلاغه، نیاورده در کتاب خود آورده و از این رو، بر فایدت کتاب افزوده است.

شأن صدور سخنان و سبب ایراد خطبه ها، از جمله ویژگی های این شرح است، شارح به شرح ابن ابی الحدید نیز، نظر داشته و گاهی مطالبی از آن نقل و آنها را نقد کرده است. در شرح مباحث کلامی و عقیدتی، تلاش وی بر آن بوده است که مبنای سخن امام را از آیات بیاید تا انطباق آنها را اثبات نماید.

مترجمان کتاب، از شرح ابن میثم ترجمه ای روان و خواندنی فراهم آورده اند و بر کتاب، ترجمه متن نهج البلاغه را نیز افزوده اند و در موارد بسیار اندک، پاورقی های توضیحی هم دارند.

ناشر در مقدمه ای مبسوط، در باره نهج البلاغه و ترجمه ها و شرح های آن و نیز، سایر کتاب هایی که در باره سخنان امام نوشته شده، سخن گفته و از ویژگی های این شرح داد سخن داده است.