امام سجاد علیه السلام

لَمّا صَبَّحَتِ الخَيلُ الحُسَينَ عليه السلام ، رَفَعَ يَدَيهِ وقالَ : اللّهُمَّ أنتَ ثِقَتي في كُلِّ كَربٍ ، ورَجائي في كُلِّ شِدَّةٍ ، وأنتَ لي في كُلِّ أمرٍ نَزَلَ بي ثِقَةٌ وعُدَّةٌ ، كَم مِن هَمٍّ يَضعُفُ فيهِ الفُؤادُ ، وتَقِلُّ فيهِ الحيلَةُ ، ويَخذُلُ فيهِ الصَّديقُ ، ويَشمَتُ فيهِ العَدُوُّ ، أنزَلتُهُ بِكَ وشَكَوتُهُ إلَيكَ ، رَغبَةً مِنّي إلَيكَ عَمَّن سِواكَ ، فَفَرَّجتَهُ وكَشَفتَهُ ، وأنتَ وَلِيُّ كُلِّ نِعمَةٍ ، وصاحِبُ كُلِّ حَسَنَةٍ ، ومُنتَهى كُلِّ رَغبَةٍ .

ـ از امام زين العابدين عليه السلام ـ: صبح [عاشورا] ، چون امام حسين عليه السلام چشم گشود ولشكر را ديد ، دستانش را بالا برد و گفت : «خداوندا! تو تكيه گاه من در هر سختى و اميد من در هر گرفتارى هستى. در هر امرى كه بر من درآمده ، تو تكيه گاه و ساز و برگِ منى . بسى پريشانى كه دل ، در آن سست مى شود و چاره ، اندك مى گردد و دوست ، انسان را وا مى گذارد و دشمن ، شماتت مى كند و من ، از سرِ رغبت به تو ، و نه ديگران ، شكايتش را نزد تو آورده ام و تو در آن ، برايم گشايش داده اى و آن را برطرف ساخته اى . تويى ولىّ هر نعمت و صاحب هر نيكى و نهايت هر مقصود» .

الإرشاد : ج 2 ص 96

>معارف حدیث>مقالات معارفی>نهج البلاغه

تعداد بازدید : 2665

بازجست نظام هستی‌شناسانه‌ی علوی در متون صوفیانه

نشریه : پژوهشنامه نهج البلاغه

نویسنده : أصدرها : علی نظری

/ / صفحه 23-42

چکیده :

نهج‌البلاغه و متون روایی شیعه از مهمترین منابع و آبشخورهای متون عرفانی و صوفیانه به‌شمار میآید. در موضوع هستیشناسی و مؤلفههای آفرینش بدیع از «لا من شیء» در دیدگاه امامان شیعه(ع)، آفرینش ابداعی عالم هستی از ناچیز توسط خداوند، ایجاد نظاممند آسمان و زمین، هدفمندی اجزای آفریدگان و انقیاد همه هستی از اوامر الهی، از جمله مباحثی است که هم در متون روایی شیعه و هم متون منظوم و منثور صوفیانه به چشم میخورد. هدف این تحقیق به روش توصیفی و تحلیل محتوا، مطالعه‌ و بازجست دیدگاه و نظام هستیشناسی مکتب شیعه مبتنی بر روایات مندرج در نهج‌البلاغه و پارهای از مصادر شیعی و مقایسه و ارزیابی هستیشناسی متون صوفیانه با منابع مذکور است.
مطابقت و ریشهیابی چگونگی ارتباط آینهوار و رابطه‌ی سایهوار هستی با هستیبخش از دیدگاه علوی با متون ادبی- عرفانی از نتایج این نوشتار است. بررسی و بازشناسی تعابیر مشابه در نهج‌البلاغه و متون روایی، این نتیجه نیز به دست میدهد که عارفان مسلمان و اندیشههای آنان، از آبشخور نهج‌البلاغه و متون روایی متأثر شده است.

کلیدواژه‌های مقاله :هستی‌شناسی؛ عرفان؛ نهج‌البلاغه؛ خلق ابداعی؛ آفرینش از عدم