بازتاب آموزه های اخلاقی نهج البلاغه در اشعار و مثل های فارسی

نشریه : پژوهش نامه نهج البلاغه

نویسنده : أصدرها : سمیه طاطیان

چکیده :

نهج البلاغه، نه تنها به عنوان یک متن ادبی، بلکه به عنوان منبعی سرشار از معنویت و اخلاق در بین مسلمانان شناخته شده است. با توجه به نقش این کتاب در دین، فرهنگ و ادبیات فارسی، تحقیق حاضر سعی نموده تا با واکاوی کتب و دیوان برخی از ادیبان و شاعران فارسی، از دوره های زمانی مختلف، موضوعات و مفاهیم اخلاقی نهج‌البلاغه که در متون فارسی به صورت شعر یا ضرب المثل منعکس شده است را مورد شناسایی قرار داده و به تفکیک بیان نماید. به این منظور، از مطالعات کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. نتایج نشان داد که همبستگی نزدیکی میان آموزه های ارائه شده در نهج البلاغه با پندها، اندرزها، مثل ها و اشعار فارسی وجود دارد به اندازه ای است که گاه عبارت فارسی کاملاً برگرفته از عبارت عربی بوده و گاهی نیز از نظر مضمون و نوع کاربرد، نزدیکی بسیاری میان آن ها دیده می شود. این تطابق علیرغم تعلق شعرای فارسی به سبک ها، دوره ها و شرایط اجتماعی مختلف می باشد که حاکی از تأثیرپذیری از نهج البلاغه و توجه آن ها به ترویج آموزه‌های دینی این کتاب دارد.