براي كودك، شيري بهتر از شير مادرش نيست.۱
شير انسان، غذاي ايده‌آل نوزادان است. شير مادر، مواد غذايي اختصاصي گونه و اختصاصي سن را براي نوزاد فراهم مي‌کند. ۲ شير مادر داراي مزايايي هم براي نوزاد و هم براي مادر است.
شير مادر، نه تنها مواد مغذي لازم براي رشد بدن در دوره شيرخواري، به خصوص رشد مغز کودک را تأمين مي‌کند، بلکه هضم و جذب آن براي کودک راحت‌تر است. ۳ شير مادر داراي خواص ضد ميکروبي است. نوزادان بلافاصله پس از تولد در معرض انواع عوامل عفوني، ميکرو ارگانيسم‌ها، مواد شيميايي و پروتئيني قرار مي‌گيرند. شير مادر هم خود حاوي عوامل محافظ کننده در مقابل اين عوامل است و هم در تحريک رشد و توسعه سيستم ايمني کودک نقش دارد. کودکاني که با شير مادر تغذيه مي‌شوند در مقايسه با ساير کودکان کمتر به بيماري‌هاي عفوني مبتلا مي‌شوند. مطالعات نشان داده که ميزان بروز عفونت‌هاي تنفسي نيز در کودکاني که با شير مادر تغذيه مي‌شوند، کمتر است. ۴
به نظر علوم تجربي و تأکيد متخصصان تغذيه کودکان، ميزان مرگ و مير و ابتلا به بيماري‌هاي شديد در نوزادان و کودکاني که از شير گاو و يا شيرهاي جانشين تغذيه مي‌شوند، به مراتب بيشتر از کودکاني است که از شير مادر تغذيه مي‌شوند.
کودکاني که از شير مادر تغذيه مي‌کنند، به ندرت دچار کم خوني مي‌شوند؛ زيرا جذب آهن شير مادر بسيار خوب است. علاوه بر آن، شير مادر نسبت به شير گاو داراي مقادير بيشتري مواد مختلف سازنده خون از قبيل مس، اسيد اسکوربيک و ويتامين E است. شير مادر ويتامين D و فلوئور کمتري نسبت به شير گاو دارد. در شيرخواراني که از شير مادر تغذيه مي‌شوند، علائم حساسيت، از قبيل آسم و آب ريزش از بيني کمتر از آنهايي است که با شير گاو يا شير خشک تغذيه مي‌شوند.
شير مادر هميشه و در طول شبانه روز به سهولت، با درجه حرارت مطلوب و ترکيب مناسب، در دسترس است؛ در حالي که شير خشک احتياج به صرف وقت و زحمت بيشتري دارد. شير مادر داراي مزاياي اقتصادي و اجتماعي براي خانواده است. در اغلب کشورها هزينه تهيه شير خشک زياد بوده و از عهده اغلب خانواده‌ها خارج است. ۵
تغذيه مصنوعي داراي مضرات، ازجمله آلودگي، است. اغلب شيرها به باکتري آلوده مي‌شوند، مخصوصاً اگر مادري کودکش را با بطري تغذيه کند. شير گاو و شير مصنوعي فاقد گلبول سفيد و آنتي‌بادي است. شيرخواراني که با بطري تغذيه مي‌شوند، بيشتر به عفونت‌هاي دستگاه تنفسي و اسهال مبتلا مي‌شوند. اين اسهال معمولاً پايدار است و بيشتر از دو هفته طول مي‌کشد. بعضي کارخانه‌ها به شير مصنوعي آهن اضافه مي‌کنند که مانع کمبود آهن در کودک شود، ولي اضافه نمودن آهن شانس عفونت را در کودک افزايش مي‌دهد.
1.. وسائل الشيعة، ج۲۱، ص۴۶۸، ح۲۷۶۰۴؛ تفسير نور الثقلين ، ج ۱، ص۲۲۸، ح۸۹۱؛ مستدرك الوسائل، ج۱۵، ص۱۵۶، ح۱۷۸۴۳ـ۱.
2.. Williams Obstetrics ۳-۱۳.
3.. پرستاري و بهداشت مادران و نوزادان، ص۱۴۵ـ۱۵۱؛ کمک به مادران شيرده، ۳۶ـ۵۲.
4.. همان. The Immunological Components of Human Milk and Their Effect on Immune Development in Infants ۱-۴.
5.. پرستاري و بهداشت مادران و نوزادان، ص۱۴۵ـ۱۵۱.
