10. وصيت مجوسي
کتب الخليل بن هاشم إلي ذي الرياستين و هو والي نيسابور أنّ رجلاً من المجوس مات و أوصي للفقراء بشيء من ماله فأخذه قاضي نيسابور فجعله في فقراء المسلمين [...].۱
11. عدم تشبه به مجوس
إذا قسمت في الصلاة [...] و لا تبعث فيها بيدك فإنّما يفعل ذلك المجوس.۲
12. اهل بيوتات
عن أبي عبدالله( قال: والله لايحبّنا من العرب و العجم إلّا أهل البيوتات و الشرف و المعدن [...].۳
13. نرجس
سمعت أبا عبدالله ينهي عن النرجس. فقلت: جعلت فداك لم ذلك؟ فقال لأنّه ريحانة الأعاجم.۴
نتيجه
آنچه در اين مختصر بيان شد، گزارشي بود از برخي دستاوردهاي کنکاش در يک کتاب کلاسيک روايي مانند الکافي، براي استخراج شواهدي که در پژوهش‌هاي مربوط به دين و فرهنگ ايراني قابل استفاده‌اند. بي‌گمان، همراه کردن اين شواهد با گزارش‌هاي تاريخي و آگاهي‌هايي که از ساير منابع به دست مي‌آيد، به علاوه، ارزيابي دقيق اسناد «حديث»، عرصه نويني در پژوهش‌هاي ايران‌شناسي را به ارمغان خواهد آورد.
کتابنامه
ـ از ايران زرتشتي تا اسلام، شائول شاکد، ترجمه: مرتضي ثاقب‌فر، تهران: ققنوس، 1381ش.
ـ تاريخ و فرهنگ ايران در دوران انتقال از عصر ساساني به عصر اسلامي، محمد محمدي ملايري، تهران: انتشارات توس، 1379ش.
ـ چالش ميان زبان فارسي و عربي در سده‌هاي نخست، آذرتاش آذرنوش، تهران: نشر ني، 1385ش.
1.. (ج۷، ص۱۶)
2.. (ج۳، ص۲۹۹. همچنين: قال لا تقطعوا الخبز بالسكين و لكن اكسروه باليد و خالفوا العجم.» (ج۶، ص۳۰۴))
3.. (ج۸، ص۳۱۶)
4.. (ج۴، صص۱۱۲)
