الگوی مصرف از نگاه قرآن و حديث - صفحه 13

مؤمن، برادر مؤمن است و همانند يك پيكرند كه اگر عضوى از آن به درد آيد، ساير اعضايش نيز آن درد را در خود، احساس مى‌كنند. روح آن دو مؤمن، از يك روح است. پيوند روح مؤمن به روح خداوند، بيشتر از پيوند پرتوِ خورشيد به خورشيد است.
اين باور، ايجاب مى‌نمايد كه در جامعه اسلامى، توسعه و رفاه بايد به صورت متعادل در ميان يكايك مردم، تقسيم گردد.

سه. تلازمِ تكامل معنوي و كنترل لذّت‌هاي مادي

در روايتى از امام على( آمده است:
دَواءُ النَّفسِ الصَّومُ عَنِ الهـَوى، وَالحِميَةُ عَن لَذّاتِ الدُّنيا؛۱دواى نفْس، باز ايستادن از هوس است، و منع نمودن از لذّت‌هاى دنيا.
در مقابل، لذت‌گرايى و زياده‌روى در مصرف قرار دارد كه موجب انحطاط معنوى و مانع كمالات نفسانى است. بر اين اساس، كنترل خواسته‌هاى مادى، به منظور تكامل معنوى، لازم و ضرورى است.

ب. الگوى تخصيص درآمد

براي تبيين الگوى تخصيص درآمد، و توضيح مواردى كه درآمد بايد در آنها مصرف شود، بايد به مواردي اشاره كرد كه عبارت‌اند از:

1. نيازهاي شخصي

آيات و روايات فراوانى تأكيد دارند كه انسان بايد از لذّت‌هاى حلال مادى استفاده كند و در شمارى از روايات، با اين تعبير كه خداوند متعال، دوست دارد كه بهره‌گيرى از نعمتى را كه به بنده‌اش داده، ببيند ، مردم را به استفاده از اين لذّت‌ها به اندازه نياز، تشويق مى‌نمايند، و نيز كسانى را كه خود را از لذّت‌هاى مشروع زندگى، محروم كرده‌اند، به شدّت نكوهش مى‌نمايند. البته تخصيص درآمد به نيازهاى شخصى، بايدها و نبايدهايى دارد كه به آن اشاره خواهد شد.

2. گشاده‌دستي براي خانواده

دومين مورد تخصيص درآمد ـ كه در روايات اسلامى به آن، توصيه شده ـ ، گشاده‌دستى در تأمين نيازهاى خانواده است. اين موضوع، آن قدر اهميت دارد كه در روايتى از امام زين العابدين( آمده است:
أرضاكُم عِندَ اللَّـهِ أسبَغُكُم عَلى عِيالِهِ؛۲خوشنودترين شما نزد خداوند، كسى است كه خانواده خود را بيشتر در رفاه قرار بدهد.

1.. غرر الحكم، ح۵۱۵۳؛ عيون الحكم والمواعظ، ص۵۲۰، ح۴۶۸۶.

2.. الكافي، ج۴، ص۱۱، ح۳.

صفحه از 36