چهارم، كه به جاى دهم، به دوازدهم رمضان اشاره دارد ـ ، خبر سلامى در كتاب التاريخ كه گفته است:
انه ولد ليلة يوم الاثنين، الثانى عشر من رمضان عام الفيل، مع طلوع الفجر. ۱
روز ولادت: جمعه يا دوشنبه
تفاوت ديگر، اين است كه در ميان شيعه، روز جمعه شهرت دارد و در ميان اهل سنّت، روز دوشنبه. در عبارت كلينى، دوازدهم، روز ولادت است؛ امّا مصادف با روز جمعه است، نه دوشنبه.
براى شيعه، اين مهم بوده است كه ولادت پيامبر(، روز جمعه بوده، نه دوشنبه كه بيشتر اهلسنّت، آن را گفته اند. ۲
يك روايت شيعى، روى اين نكته تأكيد كرده است. على بن جعفر مى گويد:
جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَخِى مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ( فَقالَ إِنِّى اُرِيدُ الْخـُرُوجَ فَادْعُ لِى قَالَ وَ مَتَى تَخْرُجُ قَالَ يَوْمَ الاْءِثْنَيْنِ فَقَالَ لَهُ وَ لِمَ تَخْرُجُ يَوْمَ الاْءِثْنَيْنِ قَالَ أَطْلُبُ فِيهِ الْبَرَكَةَ لِأَنَّ رَسُولَ الله( وُلِدَ يَوْمَ الاْءِثْنَيْنِ قَالَ كَذَبُوا وُلِدَ رَسُولُ الله( يَوْمَ الْجـُمُعَةِ وَ مَا مِنْ يَوْمٍ أَعْظَمَ شُؤْما مِنْ يَوْمِ الاْءِثْنَيْنِ يَوْمَ مَاتَ فِيهِ رَسُولُ الله( وَ انْقَطَعَ فِيهِ وَحْىُ السَّمَاءِ وَ ظُلِمْنَا فِيهِ حَقَّنَا. ۳
به هر حال، كراهت سفر در روز دوشنبه، منشأش همين است كه روز دوشنبه، روز وفات است، نه روز تولّد. ۴
وقت حمل
در اين باره، سه نظر وجود دارد:
اوّل، ايام تشريق، كه كلينى ـ به احتمال به نقل از زبير بن بکار ـ آن را نقل كرده است. دياربکري در تاريخ الخميس از سيره يعمري و حلبي هم در سيره خود اين مطلب را آوردهاند. ۵ زبير بن بکار ـ که تولد را در دوازدهم رمضان ميداند ـ با تاريخ اين حمل مشکلي ندارد، اما اين سخن كلينى، پس از اعلام روز دوازدهم ربيع الاول به عنوان روز ولادت رسول الله، با اين اعتراض مواجه شده است كه در اين صورت، چه طور تولّد مى تواند در ربيع الأوّل باشد؟ پاسخ ارائه شده با تفصيلاتى كه مرحوم مجلسى داده، به باور اعراب جاهلى، به نسى ء و جابه جا كردن ماه هاى حرام بر مى گردد كه با پيچيدگى هاى محاسباتى روبه رو شده است. ۶ جوابهاي مفصل ديگري هم بر اساس محاسبات نجومي مرحوم ثقة الاسلام شهيد در رساله ايضاح الانباء آورده و همه آنها را ناکافي ميشمارد.
1.. آثار الباقية، ص۴۲۳ ـ ۴۲۴.
2.. ر.ك: بحار الأنوار، ج۱۵، ص۲۴۹.
3.. وسائل، ج۱۱، ص۳۵۲.
4.. مستطرفات، ص۶۴۷.
5.. تاريخ الخميس، ج۱، ص۱۸۵؛ السيرة الحلبية، ج۱، ص۸۵.
6.. بحار الأنوار، ج۱۵، ص۲۵۲.