الف. تجسّم بخشيدن به حقايق ديني
در سخنان ائمه هدي( حقايق ديني بسياري را مي‌توان سراغ گرفت كه با توصيفاتي مادي و محسوس و در قالب‌هايي زنده و مجسم به نمايش درآمده‌اند:
ـ كلمه توحيد در نقش جسمي مادي و تيري شكافنده مجسم گرديده كه گناهان و بدي‌ها را مي‌شكافد و آنان را يك به يك نابود مي‌سازد. ۱
ـ دين همچون جسمي ترسيم گرديده كه داراي ابعاد و حجم است و مي‌تواند نازك يا درشت باشد! ۲
ـ تقوا همانند پيراهني مجسّم شده، كه زينت بخش آدمي است و هرگز هم كهنه نمي شود. ۳
ـ طاعت الهي در نقش ابزاري قوي و مستحكم براي رزم به نمايش درآورده كه در پيكار با شيطان و هواي نفس بسيار كارآمد است. ۴
ـ خوف الهي در نقش جامه‌اي زيبنده براي عارفان مجسّم گرديده است. ۵
ـ دعا همانند سپري محافظ ترسيم شده كه مومن را از شرّ تيرهاي بلا مصون مي‌دارد. ۶
ـ و در صحنه‌اي ديگر، دعا را همچون سلاحي كارآمد كه در اختيار انبيا قرار گرفته، مشاهده مي‌كنيم. ۷
ـ تقيّه به صورت سپري به تصوير درآمده كه مؤمن در پناه آن از گزند حوادث مصون مي‌ماند. ۸
ـ قضا و قدر ، در جنبه اعتقادي، در نقش دريايي عميق و موّاج ترسيم گرديده كه ورود به آن بدون آمادگي لازم منجرّ به هلاكت آدمي مي‌گردد. ۹
1.. علي(: ما من عبدٍ مسلم يقول لا اله الا الله الّا صعدت تخرق كلّ سقف لا تمّر بشيء من سيئاته الّا طلستها حتي تنتهي الي مثلها من الحسنات فتقف؛ هيچ بنده ي مسلماني نيست كه بگويد: خدايي جز الله نيست، مگر آن‌كه اين سخن فراز آيد و هر سقفي را بشكافد، بر هيچ يك از بدي‌هاي او نمي گذرد جز آن كه آن را نابود مي‌سازد تا آن كه به نيكي‌هاي او مي‌رسد و آنجا آرام مي‌گيرد. (التوحيد، ص۲۱؛ ثواب الاعمال، ص۳؛ مكارم الاخلاق، ص۳۱۰؛ وسائل الشيعة، ج۷، ص۲۱۰؛ بحارالانوار، ج۹۰، ص۱۹۵)
2.. علي(: عليكم بالصفيق من الثياب فانّ من رقّ ثوبه رق دينه؛ بر شما باد به لباس ضخيم؛ زيرا كسي كه لباسش نازك باشد، دينش هم نازك است. (تحف العقول، ص۱۱۳؛ الخصال، ج۲، ص۶۲۲؛ وسائل الشيعة، ج۴، ص۳۸۹؛ بحارالانوار، ج۸۰، ۱۸۴)
3.. علي(: من تسربل اثواب التقي لم يبل سرباله؛ هر كس پيراهن تقوا در تن كند، آن پيراهن كهنه نگردد. (شرح غرر الحكم، ج۵، ص۴۲۲)
4.. علي(: الطاعة أحرز عَتَاد؛ طاعت حق تعالي و فرمان‌برداري او محكم‌ترين ابزارهاي رزم است. (شرح غررالحكم، ج۱، ص۱۳۲)
5.. علي(: الخوف جلباب العارفين؛ ترس از خداي ـ عزّوجلّ ـ جامه (پيراهن) عارفان است. (شرح غرر الحكم، ج۱، ص۱۷۵)
6.. علي(: الدعاء تُرس المومن؛ دعا سپر محافظ مومن است. (الكافي، ج۲، ص۴۶۸؛ وسائل الشيعة، ج۷، ص۲۶؛ عدّة الداعي، ص۱۶)
7.. عن الرضا(: انّه كان يقول لأصحابه: عليكم بسلاح الانبياء فقيل: و ما سلاح الانبياء؟ قال: الدعاء؛ امام رضا( به اصحاب خود مي‌فرمود: بر شما باد به سلاح انبيا! پرسيدند: سلاح انبيا چيست؟ امام فرمود: دعا. (الكافي، ج۲، ص۴۶۸؛ مكارم الاخلاق، ص۲۷۰؛ عوالي اللآلي، ج۴، ص۱۹؛ وسائل الشيعة، ج۷، ص۳۹؛ بحارالانوار، ج۹۰، ص۲۹۵)
8.. امام باقر(: اِنّ التقية جنّة المؤمن؛ تقيه سپر مومن است. (الكافي، ج۲، ص۲۲۰؛ المحاسن، ج۱، ص۲۵۸؛ جامع الاخبار، ص۹۶، تحف العقول، ص۳۰۷. وسائل الشيعة، ج۱۶، ص۲۰۴؛ بحارالانوار، ج۷۲، ص۴۳۲)
9.. قال اميرالمومنين(: لرجلٍ قد سأله عن القَدَر، فقال: بحر عميق فلا تلجه. ثم سأله ثانية. فقال: طريق مظلم فلا تسلكه... ؛ علي( به مردي كه درباره قَدر پرسيده بود، فرمود: درياي عميقي است، پس در آن وارد مشو. آن مرد دوباره سوال كرد و امام( فرمود: راهي است تاريك و ظلماني در آن گام مگذار... . (بحارالانوار، ج۵، ص۱۱۰؛ التوحيد، ص۳۶۵؛ روضه الواعظين، ج۱، ص۴۰)
