بررسی تطبیقی صفات الهی در نهج‌البلاغه و تحمیدیه‌های ادب فارسی
سال
/ شماره پیاپی
/
صفحه
۲۵-۴۵
چکیده :
در کنار وجوه گوناگون مضمونی و اسلوبی نهج‌البلاغه، تحمیدیه‌های آن از آثار ارزشمند و تأثیرگذار ادبیات دینی و تعلیمی به شمار می‌آید. امام علی(ع) در این آغازیه‌ها مفاهیم فکری برجسته‌ای را بیان نموده است که همواره مطمح نظر ادیبان، خطیبان و اندیشمندان بوده است. چنین رویکردی، مورد اهتمام شاعران کهن ادب فارسی، به ویژه شاعران معنوی‌گرا، نیز قرار گرفته و اینان نیز جلوه‌های معروف و ماندگاری را برای این ادبیات به ارمغان آورده‌اند. ازاین‌رو، این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با گزینش ۱۵ مضمون برجسته‌ی این تحمیدیه‌ها در نهج‌البلاغه و شعر کهن فارسی-که به گواه یافته‌های این جستار شباهت زیادی میان آنها وجود دارد- به بررسی و تحلیل تطبیقی آنها پرداخته است. افزون بر این، یافته‌های این جستار، بیانگر این است که در میان صفات گوناگون الهی، مفهوم توحید و سپس برشمردن دیگر اسماء و صفات پروردگار، شاخص‌ترین مضمون مشترک در تحمیدیه‌های نهج‌البلاغه و شعر فارسی است. دیگر مضمون‌ها نیز در یک چرخۀ معنایی، بر گرداگرد این محور اساسی (توحید) در حرکت و پیوند هستند.
کلیدواژه‌های مقاله :نهج‌البلاغه؛ شعر کهن فارسی؛ تحمیدیه؛ صفات الهی
